Piotr Skubała

---

Życiorys

Ukończył w 1974 roku I Liceum Ogólnokształcące im. J. Słowackiego w Chorzowie, a następnie zdobył tytuł magistra biologii w 1979 roku na Uniwersytecie Śląskim. Od 1981 roku związał swoją karierę zawodową z Katedrą Ekologii Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska tej uczelni. W 1992 roku obronił doktorat na temat Analiza akologiczno-faunistyczna zgrupowań glebowych Oribatida (Acarida) w rezerwacie „Pod Rysianką”, mając Stanisława Dziubę jako promotora.

W 2004 roku habilitował się na podstawie rozprawy zatytułowanej Colonization and development of oribatid mite communities (Acari: Oribatida) on post-industrial dumps. W 2014 roku uzyskał tytuł naukowy profesora. Jego doświadczenie zawodowe obejmowało również nauczanie biologii i ochrony środowiska w I LO w Chorzowie w latach 1979 oraz 1986-1998, a także w Katolickim Liceum Ogólnokształcącym w Sosnowcu w latach 1996-1998 oraz w Niepublicznym Liceum Ogólnokształcącym Polskiego Związku Biathlonu – Szkole Mistrzostwa Sportowego w Chorzowie od 1996 do 1999 roku.

Pełnił rolę wykładowcy w Międzynarodowym Miasteczku Edukacji Ekologicznej w Rogoźniku w latach 1992-2002. Jego zainteresowania naukowe m.in. dotyczą glebowych roztoczy, a szczególnie koncentrują się na takich zagadnieniach jak: wykorzystanie mechowców (Oribatida) w paleoakarologii, wpływ roślin inwazyjnych na zgrupowania glebowe roztoczy (Acari), bioakumulacja metali ciężkich w różnych gatunkach Oribatida, sukcesja roztoczy w martwym drewnie oraz kolonizacja i rozwój zgrupowań glebowych na zwałach poprzemysłowych, a także badania zgrupowań Oribatida w kontekście gradientu skażenia.

Działalność społeczna i popularyzatorska

Piotr Skubała jest znanym ekspertem w dziedzinie ekologii i ochrony środowiska, posiadającym szeroki wachlarz doświadczeń w zakresie działalności społecznej oraz popularyzatorskiej. Od 2016 roku pełni funkcję „Ethic expert” w Komisji Europejskiej w Brukseli w ramach programu HORIZON 2020. Jego aktywność obejmowała także Członka komisji ds. GMO i GMM przy Ministrze Środowiska w latach 2014–2019.

Aktywnie uczestniczy w pracach redakcyjnych jako członek kolegium redakcyjnego renomowanych czasopism, takich jak „Acarologia” we Francji, „Journal of Pollution Effects and Control” w USA oraz polskich „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” i „AURA. Ochrona środowiska”. Pełnił także rolę Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej w Polskim Towarzystwie Akarologicznym przez ponad dekadę, od 2008 do 2019 roku.

W ciągu swojej kariery Piotr Skubała był członkiem wielu istotnych instytucji, w tym „Nauki dla przyrody” oraz Rady Naukowej Śląskiego Ogrodu Botanicznego od 2005 roku. Dodatkowo, od 2016 roku zasiada w Radzie ds. różnorodności biologicznej Parku Śląskiego. Współpracuje także jako autor stałego działu pt. „Przemyśleć przyrodę na nowo” w miesięczniku „AURA – Ochrona środowiska” od 2013 roku oraz jest redaktorem prowadzącym działu „Wokół tajemnicy życia na Ziemi” w „Dzikim Życiu”.

Wieloma działaniami Piotr wspierał edukację ekologiczną, organizując Festiwal Kultury Ekologicznej „ZIELONO MI” w Katowicach w latach 2007–2013 oraz prowadząc spotkania Klubu Myśli Ekologicznej od 2012 roku. Ponadto, jako Przewodniczący Jury Olimpiady Wiedzy Ekologicznej w etapie wojewódzkim, od 2014 roku odgrywa kluczową rolę w promowaniu edukacji ekologicznej wśród młodzieży.

Jako spiker klimatyczny, współpracuje z fundacją Al Gore’a – Climate Reality Project od 2018 roku, angażując się w różnorodne działania związane z ochroną klimatu. Jego doświadczenie obejmuje również współpracę z mediami lokalnymi, krajowymi i zagranicznymi w charakterze eksperta oraz popularyzatora nauk przyrodniczych.

Piotr Skubała prowadzi intensywną działalność dydaktyczną, organizując wykłady i warsztaty nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Jego zajęcia dotyczą szerokich aspektów ekologicznych, zwracając uwagę na problematykę kryzysu klimatycznego oraz zrównoważonego rozwoju.

Wcześniej, do 1989 roku był związany z Polskim Czerwonym Krzyżem, gdzie od 1974 do 1989 roku pełnił różne kierownicze funkcje w ramach Ruchu Młodzieżowego PCK, szczególnie w kontekście działań na rzecz osób niepełnosprawnych. Jego aktywność społeczną wspierał także Śląski Ruch Klimatyczny, w który zaangażował się w ostatnich latach.

Odznaczenia i wyróżnienia

Piotr Skubała został uhonorowany licznymi odznaczeniami oraz wyróżnieniami za swoje wkłady w edukację oraz działania ekologiczne. Oto niektóre z nich:

• Brązowy Krzyż Zasługi otrzymany w 2007 roku,
• Medal Komisji Edukacji Narodowej, przyznany w 1989 roku,
• Odznaka „Za Zasługi dla Uniwersytetu Śląskiego” z 2019 roku,
• Nagroda indywidualna „ZIELONY CZEK” za osiągnięcia w obszarze edukacji ekologicznej, przyznana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach w 2006 roku,
• Nagroda zespołowa „ZIELONY CZEK” za działania popularyzatorskie oraz promocję postaw proekologicznych, otrzymana w 2013 roku od Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach,
• Odznaka Honorowa PCK IV stopnia zdobyta w 1979 roku oraz III (1984) i II stopnia (1988),
• Medal 60-lecia PCK, przyznany w 1979 roku,
• Tytuł „Dobromira Roku 2013” za organizację inicjatyw na rzecz ekologii, przyznany w ramach Ekologicznego Kongresu Gospodarczego, który odbył się w Katowicach w dniach 11–12 maja 2013 roku.

Życie prywatne

Piotr Skubała jest żonaty z Elwirą, która pracuje jako nauczycielka historii w I Liceum Ogólnokształcącym im. Juliusza Słowackiego w Chorzowie.

Publikacje

Piotr Skubała, znany naukowiec, jest autorem licznych prac zarówno naukowych, jak i popularnonaukowych, które dotyczą takich dziedzin jak etyka ekologiczna, filozofia środowiskowa, edukacja ekologiczna oraz ochrona środowiska. Jego podejście do biologii łączy się z głębokimi zainteresowaniami w obszarze filozoficznym i etycznym, a także przyjmuje holistyczną koncepcję natury oraz biocentryczny punkt widzenia.

Artykuły z akarologii

• Słowiński M., Skubała P., Zawiska I., Kruk A., Obremska M., Milecka K., Ott F. (2018). Złożone efekty pomiędzy klimatem, roślinnością i fauną makroinwertybraną w 14,000-letnich badaniach paleoekologicznych płytkiego jeziora we wschodniej Polsce. Ecological Indicators 85: 329–341. doi: https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2017.09.033,
• Skubała P. (2018). Drugie ostrzeżenie naukowców świata dla ludzkości: Czas na zmiany już nastał. BioScience, biy007, https://doi.org/10.1093/biosci/biy007,
• Zmudczyńska-Skarbek K., Barcikowski M., Drobniak S. M., Gwiazdowicz D. J., Richard P., Skubała P., Stempniewicz L. (2017). Transfer ornitogenicznego wpływu przez różne poziomy troficzne arktycznego ekosystemu lądowego na Bjørnøya (Wyspa Niedźwiedzia), Svalbard. Soil Biology and Biochemistry 115: 475–489. doi: https://doi.org/10.1016/j.soilbio.2017.09.008,
• Rola K., Kurek P., Skubała P. (2017). Zakłócenia przez borsuka (Meles meles) wpływają na społeczności roztoczy oribatidowych (Acari: Oribatida) w europejskich lasach strefy umiarkowanej. Applied Soil Ecology 121: 20–30. http://dx.doi.org/10.1016/j.apsoil.2017.09.013,
• Skubała P., Rola K., Osyczka P. (2016). Społeczności roztoczy oribatidowych i bioakumulacja metali ciężkich w wybranych gatunkach związanych z porostami w silnie zanieczyszczonym środowisku. Environmental Science and Pollution Research 23: 8861–8871, DOI: 10.1007/s11356-016-6100-z,
• Skubała P., Rola K., Osyczka P., Kafel A. (2014). Społeczności roztoczy oribatidowych na porostach w silnie zanieczyszczonych wyrobiskach po hutniczych. Archives of Environmental Contamination and Toxicology 67: 578–592. https://doi.org/10.1007/s00244-014-0066-y,
• Skubała P., Smyrnova-Trybulska E. (2014). E-learning jako efektywna nowoczesna metoda budowania zrównoważonego społeczeństwa. International Journal of Continuing Engineering Education and Life-Long Learning 24(1): 62–76,
• Skubała P., Dethier M., Madej G., Solarz K., Mąkol J., Kaźmierski A. (2013). Ile gatunków roztoczy zamieszkuje siedliska podziemne? Badanie Acari w Belgii. Zoologischer Anzeiger – A Journal of Comparative Zoology 252: 307–318,
• Skubała P., Zaleski T. (2012). Wrażliwość na metale ciężkie i biokoncentracja w roztoczach oribatidowych (Acari, Oribatida). Badania gradientu w ekosystemach łąkowych. Science of the Total Environment. 414: 364–372. doi:10.1016/j.scitotenv.2011.11.006,
• Skubała P., Kafel A. (2004). Społeczności roztoczy oribatidowych i bioakumulacja metali w gatunkach oribatidowych (Acari, Oribatida) wzdłuż gradientu metali ciężkich w ekosystemach leśnych. Environmental Pollution, Elsevier, 132: 51–60,
• Skubała P. (1999). Kolonizacja dolomitycznego składowiska przez roztocze oribatidowe (Acari, Oribatida). Pedobiologia, Urban & Fischer Verlag, Jena, 43: 145–159,
• Skubała P. (1995). Mchy roztoczy (Acarina: Oribatida) na przemysłowych wysypiskach o różnym wieku. Pedobiologia, Urban & Fischer Verlag, Jena, 39: 170–184,
• Niemi R., Skubała P. (1993). Nowe gatunki Moritzoppia i Medioppia z Beskidów w Polsce (Acarina, Oribatida, Oppiidae). Entomologica Fennica: 195–200.

Wybrane książki i rozdziały w książkach

• Skubała P. (2018). Emocje i etyka, czyli co łączy mnie ze zwierzętami. W: Kubisz M., Tymieniecka-Suchanek J. Zwierzę – język – emocje. Dyskursy i narracje. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego Nr 3729, s. 15–24. wersja drukowana ISBN 978-83-226-3198-0,
• Skubała P. (2015). Etyka środowiskowa – dlaczego jej dzisiaj potrzebujemy. W: Bartoszek A., Fice M., Kurowska E., Sierka E. (pod red.) Prosumenckie społeczeństwo a energetyka prosumencka – problemy wdrażania innowacyjnych ścieżek rozwoju OZE. Uniwersytet Śląski w Katowicach, 33–50. ISBN 978-83-64261-67-1, s. 6–17,
• Skubała P. (2013). E-learning jako nowoczesna metoda modelowania świadomości ekologicznej w epoce postindustrialnej: za i przeciw. W: Smyrnova-Trybulska E. (ed.) „E-learning for Societal Needs”. Monografia. Uniwersytet Śląski, Cieszyn 2012, s. 41–56. ISBN 978-83-60071-59-5,
• Ogrodnik B., Kulik R., Skubała P. (2010). Filozofia, psychologia i ekologia w edukacji dla zrównoważonego rozwoju. Śląski Ogród Botaniczny, Mikołów 2010, s. 179. ISBN 978-83-925250-9-7,
• Skubała P., Kukowka I. (2010). Zrozumieć przyrodę na nowo. 10 zasad jak uczyć o przyrodzie, by budować motywację do działań ekologicznych. Zeszyty Ekologiczne, Zeszyt 1. Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot, Bystra, s. 103. ISBN 978-83-61453-04-8,
• Skubała P., Maślak M. (2009). Sukcesja fauny roztoczy oribatidowych (Acari, Oribatida) w opadłych drzewach iglastych: Martwe drewno wspiera różnorodność gatunkową i funkcjonalną. W: Sabelis M.W., Bruin J. (eds.) „Trendy w akarologii”. Springer Dordrecht, Holandia, 123–128. ISBN 978-90-481-9836-8,
• Skubała P., Kulik R. (2009). Ekologiczna wizja świata i człowieka. O związkach ekologii z psychologią. W: Romanowska-Łakomy H., Kędzierska H. (pod red.) „Człowiek Integralny. Holistyczna wizja człowieczeństwa”. ENETEIA, Wyd. Psychologii i Kultury, Warszawa, 235–246. ISBN 978-83-61538-04-2,
• Skubała P. (2007). Czy żyjemy na symbiotycznej planecie? Komentarz przeciwko „Naturze czerwoną w zębie i pazurze”. W: D. Lorimer, L. Sosnowski (eds) „W kierunku nowego renesansu: wartości, duchowość i przyszłość”. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 101–110. ISBN 978-83-233-2234-4,
• Skubała P., Oziewicz M. (2006). Czy żyjemy na symbiotycznej planecie? Ekologiczne zasady życia na Ziemi i ich literackie implikacje. W: Justyna Deszcz-Tryhubczak i Marek Oziewicz (eds) „Ku wartościom ludzkim? Duchowe i moralne aspekty współczesnej fantastyki”. Cambridge Scholars Press, 146–156. ISBN 1-904303-73-0,
• Skubała P. (2001). W jakim świecie naprawdę żyjemy? W: Papuziński A., Hull Z. (pod red.) „Wokół Eko-filozofii”. Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, 369-374. ISBN 83-7096-425-7,
• Skubała P., Franiel I. (2000). Koncepcja zrównoważonego miasta. W: Szarejko I. (ed.) „Zrównoważony rozwój obszarów przemysłowych i zurbanizowanych”. Podręcznik dla studentów. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 29–39. ISBN 83-226-1043-2.

---

Oceń: Piotr Skubała

---