Roman Wojciech Gutowski, urodzony 26 lutego 1926 roku w Hajdukach Wielkich, to postać wybitna w polskiej nauce. Zmarł 14 stycznia 2001 roku w Łukowie.
Był ekspert w zakresie mechaniki analitycznej oraz teorii stateczności, co czyni go jednym z ważniejszych przedstawicieli swojej dziedziny w Polsce. Jego prace przyczyniły się do rozwoju wielu teorii i aplikacji inżynierskich, a także wpłynęły na edukację pokoleń studentów.
Życiorys
Roman Gutowski był synem inżyniera mechanika Wacława Gutowskiego oraz Stefanii z domu Popiel. W okresie II wojny światowej mieszkał w Dąbrowie Górniczej, gdzie pracował w Hucie Bankowej oraz uczęszczał na zajęcia w tajnej szkole średniej. Po zakończeniu działań wojennych, w roku 1945, zdał maturę w Liceum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu, po czym przeniósł się do Krakowa w celu podjęcia studiów na Wydziale Komunikacji Wydziałów Politechnicznych Akademii Górniczej, która od 1949 roku funkcjonowała jako AGH. Równolegle studiował także matematykę na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W roku 1951, Gutowski zakończył edukację na obu kierunkach, uzyskując na AGH tytuł magistra inżyniera mechanika ze specjalnością „Budowa samolotów”, i pozostał na uczelni jako asystent w swoim macierzystym wydziale. W tym samym roku Roman Gutowski oraz jego kierownik, prof. Stefan Ziemba, zostali przeniesieni do Warszawy, gdzie podjęli pracę w Katedrze Mechaniki i Wytrzymałości Materiałów powstałej w nowo utworzonej Wojskowej Akademii Technicznej.
W 1957 roku, Gutowski przedstawił oraz obronił pracę doktorską zatytułowaną „Drgania skrętne niejednorodnych walców”, co zaowocowało uzyskaniem stopnia naukowego doktora nauk technicznych. Następnie objął funkcję zastępcy kierownika Katedry Drgań i Dynamiki Konstrukcji. W 1963 roku habilitował się na AGH, prezentując rozprawę „Problem ruchu frontu krzepnięcia cieczy”, a w 1966 roku, będąc w stopniu podpułkownika, zakończył pracę na WAT. Wkrótce potem został docentem na Katedrze Mechaniki w Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej.
W roku akademickim 1968/1969, katedra została przekształcona w Zakład Mechaniki Instytutu Mechaniki Stosowanej, którym Gutowski kierował od 1970 do 1992 roku. Przez cztery lata, od 1969 do 1973, pełnił również funkcje dyrektora Instytutu oraz dziekana na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa PW. W 1973 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a rok później profesora zwyczajnego. Od 1987 roku, przez trzy lata, sprawował urząd prorektora Politechniki Warszawskiej.
Przez długi czas Gutowski był aktywnym członkiem Komitetu Mechaniki Polskiej Akademii Nauk, gdzie przewodniczył Sekcji Mechaniki Teoretycznej. Przewodniczył również Zespołowi Dynamiki Maszyn w Komitecie Podstaw Budowy Maszyn PAN oraz był redaktorem naczelnym czasopisma „Zagadnienia Drgań Nieliniowych”. Jego życie zakończyło się w Łukowie, gdzie został pochowany na cmentarzu parafialnym.
Członkostwo
Roman Gutowski jest członkiem kilku prestiżowych organizacji naukowych, co świadczy o jego zaangażowaniu oraz wkładzie w rozwój różnych dziedzin. W szczególności należy wymienić:
- Polskie Towarzystwo Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej,
- Polskie Towarzystwo Fizyczne,
- Międzynarodowe Towarzystwo Matematyka-Mechanika,
- Komitet Naukowy międzynarodowych konferencji „International Conference on Nonlinear Oscillations”,
- Przewodniczący Rady Naukowej w Przemysłowym Instytucie Motoryzacji oraz Instytucie Lotnictwa,
- wiceprzewodniczący sekcji nauk technicznych Centralnej Komisji do spraw Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych.
Zaangażowanie Gutowskiego w powyższe instytucje evidencjonuje jego bogaty dorobek naukowy oraz wpływ na rozwój technologii i nauki w Polsce oraz na świecie.
Dorobek naukowy
Prof. Roman Gutowski osiągnął znaczący dorobek naukowy, który obejmuje sześć monografii, z czego trzy powstały we współpracy z innymi autorami. Dodatkowo, jego aktywność badawcza zaowocowała blisko stu publikacjami w renomowanych czasopismach zarówno krajowych, jak i zagranicznych.
Wszystkie te osiągnięcia podkreślają jego wkład w dziedzinę naukowo-badawczą, z szczególnym uwzględnieniem kilku kluczowych tytułów. Wśród najważniejszych monografii znalazły się: „Równania różniczkowe zwyczajne” (1971), „Mechanika analityczna” (1971) oraz „Dynamika i drgania układów mechanicznych” (1986).
Odznaczenia
Roman Gutowski, znany ze swojej działalności, otrzymał szereg zaszczytnych odznaczeń, które świadczą o jego wpływie i zaangażowaniu w sprawy narodowe. Jego osiągnięcia zostały docenione poprzez:
- krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- medal „Za zasługi dla obronności kraju”.
Przypisy
- Wykaz profesorów i docentów Politechniki Warszawskiej zmarłych w latach 2000-2010, Witold Szuman
- Profesor Roman Gutowski – wspomnienie, Zakład Mechaniki, Wydział Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jerzy Pałka | Krzysztof Marcinek | Kurt Alder | Krzysztof Zadora | Stanisław Cabała | Barbara Kwiecińska | Krzysztof Parliński | Romuald Bogoczek | Brygida Grzeganek-Więcek | Marek Andrysek | Barbara Fedyszak-Radziejowska | Jacek Kurek | Jacek Hennel | Krystian Probierz | Aleksandra Kubicz | Jadwiga Kucianka | Piotr Skubała | Mirosław Syniawa | Bolesław Suszka | Halina Grzymała-MoszczyńskaOceń: Roman Gutowski