Mirosław Syniawa

Nauka i edukacja

Mirosław Syniawa, który przyszedł na świat 14 listopada 1958 roku w Chorzowie, to wybitna postać polskiej nauki i kultury. Jest on nie tylko chemikiem, ale także uznawanym badaczem historii nauk przyrodniczych na Śląsku. Ponadto, jego wszechstronność artystyczna obejmuje role powieściopisarza, poety oraz poliglota, co potwierdza jego szeroki zakres zainteresowań i umiejętności.

Jako aktywny działacz językowy, Mirosław Syniawa współzałożył Towarzystwo Kultywowania i Promowania Śląskiej Mowy „Pro Loquela Silesiana” w 2018 roku, a w latach 2009–2014 pełnił funkcję Sekretarza w Zarządzie Głównym. Jego zaangażowanie w propagowanie śląskiego dziedzictwa językowego jest nadzwyczajne.

W dorobku Syniawy znajduje się Biograficzny słownik przyrodników śląskich, którego nowe wydanie składa się z dwóch tomów. Oprócz tego, to także autor wielu szkiców biograficznych, które zostały opublikowane w kwartalniku „Przyroda Górnego Śląska”. Jego współpraca z Chorzowem Starym zaowocowała również współredakcją monografii Szkoły Podstawowej nr 24.

Syniawa ma na swoim koncie wiele interesujących projektów literackich. W 2010 roku zadebiutował jako współautor pierwszego śląskiego elementarza Gōrnoślōnski ślabikŏrz. W tym samym roku opublikował zbiór esejów językoznawczych pod tytułem Ślabikŏrz niy dlŏ bajtli abo lekcyje ślōnskij gŏdki. Jego twórczość obejmuje również powieści historyczne oraz tomiki poezji w języku śląskim, a także zbiory tłumaczeń poezji światowej na ten język.

W 2024 roku Mirosław Syniawa wydał śląski przekład znanego dramatu De Waber (pol. Tkacze) dolnośląskiego noblisty Gerharta Hauptmanna, zatytułowany Tkŏcze, co potwierdza jego merytoryczną i artystyczną wartość jako tłumacza i interpretatora literackiego.

Twórczość literacka

Powieści

W jego dorobku znajduje się niezwykle interesująca powieść kryminalna zatytułowana Nunquam otiosus, która została opublikowana w miasteczku Kotórz Mały w roku 2017.

Poezje

Autor jest również uznawany za wybitnego poetę. Jego zbiory poezji to:

  • Cebulowŏ ksiynga umartych, opublikowany w Kotórzu Małym w 2018 roku, który zawiera teksty stworzone w języku śląskim,
  • Mappa mundi, wydany w 2023 roku także w Kotórzu Małym, który kontynuuje tę tradycję poetycką w śląskiej prozodi.

Przekłady poezji i dramatów na śląski

Nie można zapomnieć o pracy przekładowej, która również stanowi ważny aspekt jego twórczości:

  • Dante i inksi, pierwsza edycja wydana w 2014 roku, a następnie poszerzona wersja Dante i inksi i jeszcze inksi, która ukazała się w 2021 roku,
  • Remember Tam o’Shanter’s mare. Spōmnijcie se Tamowā Klaczkā, zbiór wierszy i piosenek Roberta Burnsa, wydany w 2016 roku,
  • Hobit, abo tam i nazŏd, przekład G. Kulika, który ukazał się w 2023 roku, obejmujący wiersze, pieśni i inne fragmenty liryki,
  • Tkŏcze Gerharta Hauptmanna, dramat z lat czterdziestych, który zostanie wydany w Kotórzu Małym w 2024 roku.

Przypisy

  1. Mirosław Syniawa Ślabikŏrz niy dlŏ bajtli abo lekcyje ślōnskij gŏdki, „Pro Loquela Silesiana” Towarzystwo Kultywowania i Promowania Śląskiej Mowy, Chorzów 2010, ISBN 978-83-62349-01-2.
  2. Mirosław Syniawa, Małgorzata Dylus, Jolanta Kotala, Od czasów gotykiem pisanych. Z dziejów Szkoły Podstawowej nr 24 w Chorzowie, Wydawnictwo Prasa i Książka Grzegorz Grzegorek, Katowice 2008, ISBN 978-83-922616-8-1.
  3. Mirosław Syniawa, Biograficzny słownik przyrodników śląskich, tom 2, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice 2019, ISBN 978-83-942550-8-4.
  4. Mirosław Syniawa, Biograficzny słownik przyrodników śląskich, cz. 1, „Materiały, Opracowania” (ISSN 1508-6003), t. 3, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice 2000; nowe wydanie: Biograficzny słownik przyrodników śląskich, tom 1, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice 2006, ISBN 83906910-7-8.
  5. Stowarzyszenie „Pro Loquela Silesiana” Towarzystwo Kultywowania i Promowania Śląskiej Mowy, numer KRS: 0000297625, [w:] Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego, Krajowy Rejestr Sądowy, 21.08.2021 r. [dostęp 21.08.2021 r.]

Oceń: Mirosław Syniawa

★★★★★
Średnia ocena:4.98 Liczba ocen:13