Parafia św. Franciszka z Asyżu w Chorzowie Klimzowcu

---

Początki parafii i powstanie pierwszego kościoła

Początki działalności franciszkańskiej w regionie datują się na rok 1934, kiedy to ówczesny proboszcz Parafii św. Jadwigi w Chorzowie, ks. Jan Gajda, zwrócił się z prośbą do prowincjała franciszkanów z Panewnik o wysłanie kapłana do Klimzowca, który miał zorganizować nową parafię. Na tę misję wysłany został o. Wojciech Kaczmarczyk, który objął probostwo w kościele św. Jadwigi 2 lipca 1934 roku. Władze miejskie przydzieliły duchownym do dyspozycji budynek dawnego posterunku policji przy ul. Szkolnej 1 (dzisiaj Franciszkańska). Już jesienią tegoż roku rozpoczęto budowę drewnianego, tymczasowego kościoła.

Nie zachowały się informacje o autorze projektu, jednakże wygląd zewnętrzny powstającej świątyni miał przypominać Bazylikę Panewnicką. Proces budowy finansowano poprzez sprzedaż cegiełek. Kościół został poświęcony przez ks. Jana Gajdę 2 czerwca 1935 roku. Księgi parafialne początkowo były prowadzone w urzędzie parafialnym przy kościele św. Jadwigi. W 1937 roku, pod koniec roku, poświęcono organy wykonane przez Władysława Kaczmarka z Obrzycka, które są używane do dziś w nowej świątyni.

W okresie przed II wojną światową działalność patriotyczna franciszkanów z Klimzowca, w tym o. Wojciecha Kaczmarczyka, o. Paschalisa Pawełczyka oraz o. Władysława Gawlika, zyskała dużą popularność. Konflikty z władzami prowincjalnymi oraz sytuacja kanoniczna, które doprowadziły do zmian w składzie personalnym placówki, zyskały szeroki rozgłos w lokalnej prasie, takiej jak „Śląski Kurier Poranny”, „Polska Zachodnia” oraz „Gość Niedzielny”. W tym czasie Klimzowiec odwiedzał także przyszły Sługa Boży o. Euzebiusz Huchracki.

Według Rocznika Diecezji Śląskiej z 1938 roku, liczba parafian w Klimzowcu wynosiła 3550 osób. Samodzielna parafia została formalnie utworzona w 1942 roku. Mieszkańcy parafii w Klimzowcu do 1852 roku byli podlegli parafii w Bytomiu, następnie do 1889 roku należeli do Parafii św. Barbary w Chorzowie, a do 1941 roku do parafii św. Jadwigi w Chorzowie.

W latach 1939–1945 duszpasterska działalność nie napotykała większych przeszkód. Zakonna placówka, zlokalizowana nieco na uboczu, nie wzbudzała zainteresowania niemieckich okupantów. W pomieszczeniach klasztoru ukrywano kilka polskich książek, pochodzących z Czytelni Ludowej w Królewskiej Hucie, Związku Rezerwistów z Chorzowa, a także Komitetów Czytelń Ludowych w Bytomiu, Tarnowskich Górach oraz Królewskiej Hucie. W klasztorze przez pewien czas znajdowali schronienie polscy działacze z Górnego Śląska, którym opiekował się o. prezes Bernardyn Grzyśka.

Nowy kościół

Po zakończeniu II wojny światowej liczba wiernych w parafii znacznie wzrosła. Wzrost ten był wynikiem rozwoju katowickiego Osiedla Tysiąclecia, które powstało na wschodnich terenach chorzowskiej dzielnicy Klimzowiec. Franciszkańska parafia obejmowała obszar znany jako Tysiąclecie Górne. W 1962 roku, wizytujący parafię ordynariusz katowicki, bp Herbert Bednorz, zachęcił do podjęcia wysiłków na rzecz budowy większego kościoła murowanego. Jednak w tym okresie, z uwagi na sytuację polityczną, uzyskanie pozwolenia na taką budowę stanowiło nie lada wyzwanie.

Władze państwowe ostatecznie zgodziły się na budowę nowego kościoła oraz klasztoru na koniec roku 1980. W następnym roku, w 1981, rozpoczęto prace budowlane, kładąc fundamenty pod klasztor. Kamień węgielny wmurowano i poświęcono 11 maja 1982 przez generała zakonu franciszkańskiego, Johna Vaughna. Projekt kościoła i klasztoru opracowali inżynierowie Krystian Lasek oraz Bogdan Skurowski, natomiast nadzorowaniem budowy zajmowali się Alfred Czernecki i Ryszard Hyla.

Kościół uroczyście poświęcono 3 października 1990 roku, a dokonał tego biskup Damian Zimon. Warto również wspomnieć, że 11 lutego 1992 roku, ten sam biskup wydał dekret, który potwierdzał formalne istnienie parafii.

Klasztor franciszkanów

Klasztor franciszkanów w Chorzowie Klimzowcu ma swoją historię sięgającą roku 1986, kiedy to został erygowany jako pełnoprawny dom zakonny. W latach 1991–2003 w klasztorze funkcjonował dom formacyjny, znany jako postulat Franciszkańskiej Prowincji Wniebowzięcia NMP. Obecnie przy klasztorze działa Franciszkańskie Centrum Młodzieżowo-Powołaniowe „Trzej Towarzysze”, którego zadaniem jest wspieranie młodzieży w ich drodze do odkrywania wiary i rozeznawania powołania, a także formacja animatorów i wychowawców.

Przełożeni klasztoru

Historia klasztoru w Chorzowie sięga również wcześniejszych lat, bowiem już od 1935 odnotowane jest istnienie pierwszej wspólnoty, która miała swojego lidera, nazywanego prezesem. Dopiero po 1986 roku, po uzyskaniu pełnoprawnego statusu, przełożeni klasztoru zaczęli nosić tytuł gwardiana:

• o. Wojciech Kaczmarczyk – prezes (1935–1938),
• o. Bernardyn Grzyśka – prezes (1938–1948),
• o. Stefan Hawlicki – prezes (1948),
• o. Albert Otto – prezes (1948–1949),
• o. Rajmund Mika – prezes (1949–1956),
• o. Stefan Hawlicki – prezes (1956),
• o. Maurycy Kozłowski – prezes (1957–1965),
• o. Klemens Dwornik – prezes (1965–1968),
• o. Tadeusz Goj – prezes (1968–1974),
• o. Hubert Danecki – prezes (1974–1980),
• o. Ambroży Szajda – prezes (1980–1986),
• o. Tarsycjusz Waszecki – gwardian (1986–1991),
• o. Rafał Kogut – gwardian (1991–1995),
• o. Andrzej Trzęsicki – gwardian (1995–2001),
• o. Emanuel Ligocki – gwardian (2001–2004),
• o. Sergiusz Bałdyga – gwardian (2004–2009),
• o. Emanuel Ligocki – gwardian (2009–2016),
• o. Oktawiusz Lamorski – gwardian (2016-2019),
• o. Dymitr Żeglin – (od 2019).

Proboszczowie Parafii św. Franciszka w Chorzowie

W ciągu lat, opiekę nad parafią sprawowali kapłani franciszkańscy, którzy początkowo nie tytułowali się proboszczami. Oto lista ich działań na przestrzeni lat:

• o. Bernardyn Grzyśka – administrator (1942–1948),
• o. Albert Otto – substyt (1948–1949),
• o. Rajmund Mika – kuratus (1949–1959),
• o. Serafin Niedbała – kuratus (1959–1965),
• o. Tadeusz Goj – administrator (1965–1977),
• o. Antoni Goehlman – proboszcz, budowniczy kościoła (1977–1989),
• o. Apoloniusz Kida – administrator (1989–1990),
• o. Bonawentura Krzemień – proboszcz (1990–1998),
• o. Emanuel Ligocki – proboszcz (1998–2016),
• o. Oktawiusz Lamorski – proboszcz (2016–2019),
• o. Jan Bosko Wojas – proboszcz (od 2019).

Grupy parafialne

W parafii w Klimzowie odbywa się aktywny rozwój różnych grup duszpasterskich. Każda z tych grup ma za zadanie wspieranie wspólnoty oraz wzmocnienie duchowego życia parafian.

Wśród działalności duszpasterskich można wyróżnić:

• Franciszkański Zakon Świeckich,
• Żywy Różaniec,
• Oaza,
• Franciszkański Ruch Apostolski,
• Służba liturgiczna,
• Dzieci Maryi,
• Ruch Fokolari,
• Droga Neokatechumenalna,
• 20+,
• schola dziecięca,
• Młodzieżowy Chór Kameralny „Beatitudo”,
• redakcja biuletynu parafialnego „Franciszek”.

Te grupy oferują parafianom różnorodne formy zaangażowania i wspólnej modlitwy, a także szansę na rozwijanie duchowości i budowanie relacji w ramach lokalnej wspólnoty.

Ulice należące do parafii

Do parafii pw. św. Franciszka w Chorzowie przynależy szereg ulic, które stanowią integralną część tej wspólnoty. Wśród nich znajdują się:

• Św. Anny,
• Św. Barbary,
• Dębowa,
• Działkowa 1-11,
• Franciszkańska,
• Ks. Jana Gałeczki 36-74 oraz 41-93,
• Głowackiego,
• Górnicza,
• Hajducka 80-104,
• Klimzy,
• Kręta,
• Łąkowa,
• Młyńska,
• Racławicka 31-41,
• Ryszki Józefa,
• Sportowa,
• Szczecińska,
• Średnia,
• Wiosenna,
• Wiśniowa,
• Al. Wojska Polskiego,
• Zapłocie,
• Zgrzebnioka Alfonsa,
• Zielona.

---

Oceń: Parafia św. Franciszka z Asyżu w Chorzowie Klimzowcu

---