Kościół św. Józefa w Chorzowie


Kościół św. Józefa w Chorzowie to ważny zabytek architektury, reprezentujący tradycję rzymskokatolicką. Znajduje się on w sercu Chorzowa, pełniąc rolę parafialną dla lokalnej społeczności.

W ramach dekanatu Chorzów, kościół ten należy do archidiecezji katowickiej, co podkreśla jego duże znaczenie religijne oraz kulturowe w regionie. Ponadto, obiekt ten został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, co zapewnia jego ochronę i świadczy o historycznej wartości.

Historia

Kluczową osobą, która zainicjowała budowę świątyni, był ksiądz Paweł Łukaszczyk, pełniący funkcję proboszcza w parafii św. Barbary, zlokalizowanej w Królewskiej Hucie. Niestety, zmarł on w 1905 roku, nie doczekawszy się zakończenia inwestycji. Współpracę architektoniczną przy budowie podjął profesor Joseph Schmitz z Norymbergi, a jego projekt powstał we współpracy z konstruktorem M. Wallersteinerem.

Kamień węgielny został uroczyście wmurowany 16 października 1904 roku, a w kolejnym roku rozpoczęto prace nad fundamentami oraz ścianami. Cały proces budowy trwał trzy lata, od 1904 do 1907 roku. Całkowity koszt budowy oszacowano na 500 tysięcy marek niemieckich, a na ten wydatek złożyły się fundusze z Huty Królewskiej, Freikunksgelderfond, dotacje od księcia biskupa kardynała Georga Koppa z Wrocławia, oraz wkład parafian. Resztę kosztów pokryto zaciągając pożyczki.

W dniu 18 listopada 1907 roku nowo powstała świątynia została pobłogosławiona przez księdza dziekana Wiktora Schmidta z Katowic. W tym samym czasie, ksiądz Paweł Czaja został mianowany kuratusem parafii, a później, w 1911 roku, objął stanowisko jej pierwszego proboszcza. W 1911 roku rozpoczęto prowadzenie ksiąg metrykalnych, a z kolei w 1912 roku kuracja przy świątyni św. Józefa uzyskała status parafii.

Parafia została kanonicznie erygowana dnia 9 stycznia 1913 roku. Uroczysta konsekracja świątyni miała miejsce 14 kwietnia 1915 roku i dokonał jej ksiądz Adolf Bertrand, ówczesny biskup wrocławski.

Architektura

Zewnątrz

Kościół św. Józefa w Chorzowie to imponująca trójnawowa bazylika, która została zbudowana z cegły. Jej plan oparty jest na krzyżu łacińskim, a wymiary obiektu wynoszą 72 na 28 metrów, co nadaje jej monumentalny charakter. Wysokość głównej nawy wewnętrznej osiąga 16 metrów, a z zewnątrz całkowita wysokość do dachu wynosi 25 metrów. Najwyższym punktem świątyni jest elegancka wieża zegarowa o wysokości 51 metrów, która zdobi jej fasadę.

Fasada kościoła została ozdobiona pięknym domkiem portalowym, którego naczółek zdobi rzeźba przedstawiająca św. Józefa. Powyżej kolumn portalu umieszczono dodatkowe płaskorzeźby ukazujące postacie św. Piotra oraz św. Pawła, które dodają charakteru i podkreślają duchowy wymiar świątyni. Również wszystkie wejścia boczne zostały starannie udekorowane, a dekoracyjne łuki przyporowe podtrzymują absyda, nad którą znajduje się subtelna kolumnada.

Wewnątrz

Wnętrze tej świątyni zachwyca bogactwem detali. Nastawa ołtarza głównego, wykonana przez artystę Schreinera z Ratyzbony, ozdobiona jest złoconymi rzeźbami, które przedstawiają zaślubiny oraz śmierć św. Józefa. W bezpośrednim sąsiedztwie tabernakulum umieszczono srebrne tonda z symbolami Ewangelistów, co dodaje całości elegancji i patosu. Centralnym punktem nastawy jest rzeźba ukazująca św. Józefa z Dzieciątkiem na tronie, a wokół rozstawione są rzeźby aniołów, które akcentują sakralny charakter przestrzeni.

Prosto przed ołtarzem znajduje się ołtarz posoborowy, a prezbiterium zamykane jest przez absyda z jego obejściem. W świątyni znajdują się dwa boczne ołtarze, z których jeden poświęcony jest Sercu Pana Jezusa, a drugi Matce Bożej z Dzieciątkiem, a także ołtarze ku czci św. Barbary i Matki Bożej Fatimskiej. Na lewo od wejścia można dostrzec kaplicę, w której umieszczono kopię obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej oraz okrągły witraż z wizerunkiem Bożej Rodzicielki.

Na belce tęczowej adoruje rzeźbiona scena ukrzyżowania, gdzie Chrystus w złotej koronie otoczony jest postaciami św. Jana i Maryi. W nawie głównej na filarach znajdują się także rzeźby przedstawiające św. Andrzeja Bobolę, św. Antoniego z Dzieciątkiem, św. Annę z Maryją, św. Elżbietę oraz św. Franciszka z Asyżu. Wnętrze kościoła zdobią duże lampy, które stylistycznie nawiązują do ogólnej architektury. Sufit kościoła jest kasetonowy, bogato zdobiony złoconymi ornamentami i symbolami, co dodaje mu elegancji.

Na emporze umiejscowione są organy z 1907 roku, które zostały wykonane przez firmę Binder z Ratyzbony. Nie można również zapomnieć, że w kościele znajduje się krypta, co podkreśla historyczny wymiar tego miejsca.

Przypisy

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r., s. 27.
  2. Wygląd kościoła. Parafia św. Józefa w Chorzowie. [dostęp 08.06.2020 r.]
  3. Historia kościoła św. Józefa w Chorzowie. Parafia św. Józefa w Chorzowie. [dostęp 25.02.2013 r.]
  4. Dorota Głazek: Schmitz Josef. W: Chorzowski słownik biograficzny. Edycja nowa. Olga Nowak (red.). Chorzów: Muzeum w Chorzowie, 2007, s. 358. ISBN 978-83-926587-1-9.

Oceń: Kościół św. Józefa w Chorzowie

Średnia ocena:4.62 Liczba ocen:17