Kościół im. ks. Marcina Lutra w Chorzowie, zbudowany w latach 1897–1898, stanowi ważny element historyczny tego regionu. Obiekt ten jest wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, co podkreśla jego wartość kulturową oraz architektoniczną.
W ramach tej placówki religijnej istnieje silne powiązanie z parafią ewangelicko-Augsburską w Chorzowie, która ma istotne znaczenie dla lokalnej społeczności, promując wartości duchowe oraz kulturowe.
Historia
Świątynia, która dziś góruje nad Chorzowem, została zbudowana w latach 1897–1898. Jej architektura nawiązuje do planu krzyża i powstała według projektu Ludwiga Böttgera (1845–1894). Jak zauważa Irma Kozina, jest to jedno z najwybitniejszych osiągnięć tego twórcy. Kamień węgielny położono w dniu 21 marca 1897 roku, a sama budowla została poświęcona 10 listopada 1898 roku, w rocznicę urodzin Marcina Lutra, znanego reformatora.
W tym miejscu odbywają się różne wydarzenia kulturalne, w tym koncerty chóru parafialnego Cantate. Ponadto, od 2011 roku, na terenie kościoła organizowany jest parafialny kiermasz adwentowy, który ma miejsce w I niedzielę adwentu. W ramach tych obchodów w kościele odbywają się koncerty zaproszonych grup, co staje się ważnym momentem w życiu społeczności parafialnej.
Architektura
Obiekt sakralny, który zasługuje na szczególną uwagę, to kościół halowy w Chorzowie. Jest on jednym z największych kościołów protestanckich na Górnym Śląsku, mającym zdolność pomieszczenia około 1300 osób. Jego unikalna architektura w stylu neogotyckim została zbudowana z cegły i przyjmuje formę krzyża łacińskiego. Wznosi się korpus oraz dwuprzęsłowy transept, którego proporcje są naprawdę imponujące.
Wyjątkowo szeroka nawa główna dostrzegalnie wyróżnia się na tle wąskich naw bocznych, które pełnią rolę przejść. Urok prezbiterium tworzy wielobocznie zakończona przestrzeń, obok której znajduje się ośmioboczny aneks. Wewnątrz prezbiterium można zobaczyć neogotycki ołtarz, stworzony przez berlińskiego artystę Rudolfa Herzoga, na którym centralnie umieszczono rzeźbiony krzyż.
Ogromną zaletą są również witraże, które mają charakter ornamentowy oraz figuralny, a ich pochodzenie związane jest z warsztatem F. Müllera z Quedlinburga. W prezbiterium znajduje się także prosta ambona po lewej stronie, kamienna chrzcielnica oraz dwa eleganckie żyrandole.
Na wieży tego kościoła wiszą dwa dzwony. Mniejszy z nich, odlany w 1913 roku, oraz większy, stalowy dzwon o wadze około 450 kg z 1901 roku, wytworzony przez Bochumer Verein. Na wieży zainstalowano zegar od firmy Weule z Bockenem.
W centralnym punkcie wieży zlokalizowana jest kruchta, która charakteryzuje się ostrołukowym portalem podwójnym. Dodatkowo, organy o 28 głosach zostały zbudowane przez firmę Schlag & Söhne w 1898 roku. W trakcie konfliktu zbrojnego, jakim była I wojna światowa, zarekwirowano piszczałki prospektowe, które później zastąpiono cynkowymi. Ten instrument ma ogromne znaczenie historyczne, ponieważ do dziś zachował się w oryginalnym stanie bez jakichkolwiek zmian.
Wnętrze transeptu oraz naw bocznych jest podzielone na dwie kondygnacje dzięki emporom, które wprowadzono, żeby zwiększyć liczbę miejsc dla wiernych. Całość kościoła otacza ogrodzenie, które wzniesiono w 1902 roku na podstawie projektu H. Hirta z Królewskiej Huty.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- Chorzów - Dzwony kościoła ewangelicko - augsburskiego im. M. Lutra [Dzwony w Wieżach Polski #179]. [dostęp 17.10.2023 r.]
- Chorzów ( Kościół ewangelicko-augsburski im. Marcina Lutra) [online], musicamsacram.pl [dostęp 17.10.2023 r.] (pol.).
- a b Kościół im. ks. Marcina Lutra. Parafia Ewangelicko-Augsburska w Chorzowie. [dostęp 26.02.2013 r.]
- a b Uchwała Nr XLII/833/06 Rady Miasta Chorzów z dnia 26.01.2006 r. w sprawie przyjęcia Programu Ochrony i Opieki nad Zabytkami Miasta Chorzów na lata 2006–2010, „Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego”, s. 3219, 14.03.2006 r.
- a b Kozina 2007, s. 36.
- a b Kozina 2007, s. 38.
- a b Kozina 2007, s. 37.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół św. Barbary w Chorzowie | Kościół św. Jadwigi Śląskiej w Chorzowie | Kościół św. Józefa Robotnika w Chorzowie | Kościół św. Marii Magdaleny w Chorzowie | Kościół Ducha Świętego w Chorzowie | Kościół św. Antoniego z Padwy w Chorzowie | Parafia Jezusa Chrystusa Dobrego Pasterza w Chorzowie Batorym | Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy i św. Rozalii w Chorzowie Maciejkowicach | Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Chorzowie Batorym | Parafia św. Wawrzyńca w Chorzowie | Kościół im. Elżbiety w Chorzowie | Parafia Ducha Świętego w Chorzowie | Kościół św. Józefa w Chorzowie | Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chorzowie-Batorym | Parafia św. Franciszka z Asyżu w Chorzowie Klimzowcu | Parafia św. Floriana w Chorzowie | Kościół ewangelicko-augsburski z Bytomia-Bobrka | Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Chorzowie | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chorzowie | Kościół św. Wawrzyńca w ChorzowieOceń: Kościół im. ks. Marcina Lutra w Chorzowie