Kościół Świętej Marii Magdaleny, usytuowany w Chorzowie, stanowi ważny obiekt rzymskokatolicki, pełniący rolę parafialną dla lokalnej społeczności. Znajduje się w województwie śląskim, co czyni go elementem bogatego dziedzictwa kulturowego tego regionu.
Obiekt należy do dekanatu Chorzów, w ramach archidiecezji katowickiej, co podkreśla jego znaczenie w kontekście lokalnych struktur kościelnych. Mieści się przy ulicy Bożogrobców, co czyni go dostępnym dla mieszkańców oraz turystów odwiedzających to miasto.
Historia
Na przestrzeni lat, niegdyś istniejące miejsce kultu w Chorzowie Starym, gdzie mieściły się świątynie, przeszło znaczną przebudowę. Warto podkreślić, że przed powstaniem obecnego kościoła, istniało pięć wcześniejszych budowli sakralnych usytuowanych na malowniczym wzgórzu o wysokości około 320 m n.p.m. Po tym, jak wybudowano świątynię filialną na Dębie, ówczesny proboszcz parafii, ksiądz Franciszek Kania, zdecydował się na rozbiórkę kościoła pod wezwaniem św. Marii Magdaleny, który funkcjonował przez sto lat.
Na miejscu wcześniejszej budowli powstała nowa świątynia, która była większa i nowocześniejsza od swoich poprzedników. Jej wzniesienie zlecono mistrzowi murarskiemu Grundmannowi z Bytomia, który realizował projekt stworzony przez architekta Josepha Ebersa, działającego pod auspicjami Kurii Archidiecezjalnej we Wrocławiu. Kamień węgielny pod nową konstrukcję został położony przez księdza proboszcza w sierpniu 1889 roku.
Podczas czasowego okresu budowy, który trwał od 1889 do 1892 roku, nabożeństwa miały miejsce w zaaranżowanej tymczasowej świątyni. Ołtarz główny w tej tymczasowej lokalizacji znajduje się obecnie w kapliczce św. Jana Nepomucena, usytuowanej na placu św. Jana. Uroczystość poświęcenia nowego kościoła odbyła się 19 grudnia 1892 roku, kiedy to ksiądz dziekan Michalski, na zlecenie arcybiskupa wrocławskiego, dokonał tego aktu. Warto zauważyć, że początkowo w budynku nie było zakrystii, lecz ta została dodana w późniejszym okresie, do ściany prezbiterium.
W 1895 roku miała miejsce konsekracja kościoła, której dokonał biskup Georg Kopp. Niestety, podczas I wojny światowej zabrano wszystkie dzwony kościelne, pozostawiając jedynie małą sygnaturkę. W roku 1927 z okazji poświęcenia nowych organów w kościele, wystąpił znany kompozytor Feliks Nowowiejski, co przyciągnęło liczne rzesze wiernych.
W późniejszych latach ściany kościoła zostały wzbogacone o przepiękną polichromię autorstwa Juliusza Makarewicza. W 1931 roku przeprowadzono przebudowę ołtarza. Z kolei w 1972 roku, po uzyskaniu odszkodowania za powstałe szkody górnicze od Kopalni Węgla Kamiennego Prezydent, kościół został odmalowany, jednak nie zachowano wówczas oryginalnej polichromii. W tym samym czasie zmodernizowano ołtarz główny. Ostatnia większa przebudowa miała miejsce w 1992 roku, kiedy to budynek pierwotnie zyskał świeży wygląd po kolejnym odmalowaniu.
Architektura
Neogotycka budowla, jaką jest kościół, wyróżnia się 75-metrową wieżą zlokalizowaną w fasadzie wschodniej, która znajduje się nad kruchtą. Choć jego architektura została stworzona w stylu neogotyckim, wiele z łuków na elewacjach przybiera formę półokrągłych łuków. Prezbiterium, które zlokalizowane jest od strony zachodniej, w połączeniu z wieżą, stanowiąca część fasady, która ulokowana jest od wschodu, nadaje całości charakterystyczny wygląd.
Korpus tej imponującej świątyni stanowi pseudobazylikowa, halowa konstrukcja składająca się z trzech naw. Dodatkowo, do korpusu dobudowano transept z ramionami zamkniętymi pięciobocznie. Prezbiterium jest znacznie rozbudowane, co wspomaga prosty, lecz krótki korpus. W jego wnętrzu nawa główna jest dwukrotnie szersza i nieco wyższa od naw bocznych, co stwarza się wrażenie synergii z wieżą, która wygląda jak wtopiona w nawę środkową. Architekt, który miał na celu uzyskanie takiego efektu, dobudował klatkę schodową oraz boczną kaplicę po stronie wieży; ich bryły harmonijnie wkomponowują się w ogólną formę kościoła, nie żadąc się wyodrębniać na zewnątrz.
Nawy kościoła przykryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi, opartymi na potężnych filarach, co dodaje jeszcze więcej majestatu całemu obiektowi.
Wyposażenie
W centralnej części ołtarza głównego znajduje się kopia obrazu Matki Boskiej Piekarskiej oraz dzieło autorstwa Juliusza Makarewicza, na którym widnieje św. Maria Magdalena. Dodatkowo, w świątyni umieszczono obrazy tego samego artysty, które przedstawiają św. Floriana oraz św. Izydora.
Na emporze można podziwiać organy wyprodukowane przez firmę Klimosz-Dyrszlag, które zostały poświęcone przez biskupa Arkadiusza Lisieckiego w dniu 8 grudnia 1927 roku.
Na wieży kościelnej zainstalowane są trzy dzwony: św. Maria Magdalena, św. Franciszek oraz św. Barbara, które zostały konsekrowane 4 listopada 1976 roku przez biskupa Herberta Bednorza.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- a b Kościół św. Marii Magdaleny w Chorzowie Starym. Śląska Organizacja Turystyczna. [dostęp 14.06.2020 r.]
- Chorzów Stary, Kościół pw. św. Marii Magdaleny z lat 1889-92. [w:] polskaniezwykla.pl [on-line]. [dostęp 14.06.2020 r.]
- Druk nr 126. [w:] BIP Urzędu Miasta Chorzów [on-line]. Urząd Miasta Chorzów. [dostęp 14.06.2020 r.]
- Historia Parafii. Parafia św. Marii Magdaleny w Chorzowie. [dostęp 25.02.2013 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół Ducha Świętego w Chorzowie | Kościół św. Antoniego z Padwy w Chorzowie | Parafia Jezusa Chrystusa Dobrego Pasterza w Chorzowie Batorym | Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy i św. Rozalii w Chorzowie Maciejkowicach | Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Chorzowie Batorym | Parafia św. Wawrzyńca w Chorzowie | Kościół św. Wawrzyńca w Chorzowie | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chorzowie | Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Chorzowie | Kościół ewangelicko-augsburski z Bytomia-Bobrka | Kościół św. Józefa Robotnika w Chorzowie | Kościół św. Jadwigi Śląskiej w Chorzowie | Kościół św. Barbary w Chorzowie | Kościół im. ks. Marcina Lutra w Chorzowie | Kościół im. Elżbiety w Chorzowie | Parafia Ducha Świętego w Chorzowie | Kościół św. Józefa w Chorzowie | Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chorzowie-Batorym | Parafia św. Franciszka z Asyżu w Chorzowie Klimzowcu | Parafia św. Floriana w ChorzowieOceń: Kościół św. Marii Magdaleny w Chorzowie