Roman Nowak, urodzony 21 lipca 1900 roku w Chorzowie, był znaczącą postacią w historii polskiej polityki i rzemiosła. W ciągu swojego życia odcisnął trwały ślad jako ślusarz oraz działacz komunistyczny.
Jego działalność polityczna obejmowała funkcję posła na Sejm Ustawodawczy, a następnie posła w kolejnych kadencjach Sejmu PRL, w tym I, II, III oraz IV. Nowak miał również zaszczyt być członkiem Rady Państwa w latach 1957–1969, co dodatkowo ukazuje jego wpływ na ówczesną scenę polityczną w Polsce.
Roman Nowak zmarł 26 września 1980 roku w Chrzanowie, pozostawiając po sobie istotne dziedzictwo w dziedzinie polityki oraz rzemiosła.
Życiorys
Roman Nowak urodził się w skromnej, robotniczej rodzinie Jan i Agata. Jego kariera zawodowa rozpoczęła się w latach 1914-1917, kiedy to pracował jako maszynista w Hucie „Kościuszko”. Następnie kontynuował działalność jako ślusarz w Elektrowni Chorzowskiej aż do roku 1924. Mimo że uzyskał wykształcenie średnie, jego ambicje polityczne skłoniły go do działania w partiach politycznych.
Od 1921 roku Nowak był aktywnym członkiem Komunistycznej Partii Górnego Śląska, a od 1922 roku włączył się do Komunistycznej Partii Robotniczej Polski, która w roku 1925 zmieniła nazwę na Komunistyczna Partia Polski. W latach 1925-1937 pełnił funkcje partyjne, pracując na Śląsku oraz w Warszawie. W tym czasie był zaangażowany w działalność sekretariatu Komitetu Centralnego KPP.
Nowak, będąc aktywnym działaczem, brał udział w II i III powstaniu śląskim. Jego zaangażowanie w sprawy polityczne doprowadziło go do ZSRR, gdzie uczestniczył w szkole leninowskiej oraz w aspiranturze pomiędzy 1925 a 1926 oraz 1932-1934. W kolejnych latach przebywał w Czechosłowacji, a aż do roku 1946 był przebywał w Boliwii, gdzie działał wśród środowisk emigracyjnych.
Po powrocie do Polski w listopadzie 1946 roku, Nowak przyłączył się do Polskiej Partii Robotniczej, gdzie pełnił rolę instruktora Komitetu Wojewódzkiego w Katowicach. Już w następnym roku został II sekretarzem, a także zastępcą członka Komitetu Centralnego PPR. W 1948 roku wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, gdzie początkowo kontynuował pełnienie tych samych funkcji, aż do 1950 roku w KW oraz do 1954 w KC.
W latach 1950-1956 był I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Opolu. W tej samej epoce awansował do najwyższych struktur partii, zasiadając w Komitecie Centralnym PZPR od 1954 do 1968 roku, a w latach 1956 (od lipca do października) również w Biurze Politycznym KC. Był związany z frakcją „puławian”. W okresie od 1956 do 1968 roku kierował Centralną Komisją Kontroli Partyjnej PZPR, a od listopada 1968 roku jego miejsce na tym stanowisku zajął Zenon Nowak.
Roman Nowak był również posłem na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL przez cztery kadencje, od 1947 do 1969 roku. W latach 1957-1969 zasiadał w Radzie Państwa, a w 1969 roku przeszedł na zasłużoną emeryturę.
Po swojej śmierci, Nowak został pochowany z pełnymi honorami wojskowymi na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A 4 Tuje m. 13). W ceremonii pogrzebowej, w imieniu ówczesnych władz uczestniczył członek Biura Politycznego KC PZPR i przewodniczący Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej, Władysław Kruczek. Wiceprzewodniczący CKKP, Henryk Marian, również pożegnał zmarłego w imieniu Komitetu Centralnego PZPR.
Ordery i odznaczenia
Roman Nowak, znany ze swojego wkładu w rozwój kraju, otrzymał liczne odznaczenia oraz wyróżnienia, które świadczą o jego ciężkiej pracy i zaangażowaniu.
- Order Budowniczych Polski Ludowej, nadany w 1980 roku,
- Order Sztandaru Pracy I klasy, przyznany w 1964 roku,
- Order Sztandaru Pracy II klasy, otrzymany 21 lipca 1950 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, nadany 18 stycznia 1946 roku,
- Śląski Krzyż Powstańczy,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej,
- Odznaka „Zasłużonemu Opolszczyźnie”, przyznana w 1968 roku.
Przypisy
- Pogrzeb Romana Nowaka. „Trybuna Robotnicza”, nr 212 (11282), 01.10.1980 r., s. 1–2.
- Lista osób odznaczony w Belwederze. „Nowiny”, nr 159, 23.07.1980 r.
- Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, nr 170, 20.07.1964 r.
- Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu, nr 5, 07.06.1968 r., s. 2.
- Październik i „Mała stabilizacja”. W: Jerzy Eisler: Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989. Warszawa: POW „BGW”, 1992, s. 61–62. ISBN 83-7066-208-0.
- M.P. z 1946 r. nr 30, poz. 58.
- M.P. z 1950 r. nr 85, poz. 1015.
- a b Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
- Wyszukiwarka grobów w Warszawie.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Richard Breslau | Włodzimierz Janiurek | Wojciech Pawłowski (polityk) | Henryk Pruchniewicz | Halina Bieda | Piotr Chmielowski (polityk) | Helena Hildegarda Machinia | Jan Figna | Stanisław Stebelski | Józef Kubica (polityk) | Lech Kubiak (dyplomata) | Maria Nowak (polityk) | Henryk Mercik | Piotr Nowina-Konopka | Paweł Dubiel (1879–1941) | Anna Knysok | Wit Hanke | Wiktor Jesionek | Marek Czarnecki (polityk) | Piotr WilczekOceń: Roman Nowak