Piotr Antoni Wilczek, urodzony 26 kwietnia 1962 roku w Chorzowie, jest wybitnym polskim specjalistą w dziedzinie historii literatury oraz kultury. Jako przekładoznawca oraz tłumacz literacki, przyczynił się do wielu znaczących projektów literackich i akademickich w Polsce i za granicą.
Obecnie pełni funkcję profesora nauk humanistycznych oraz pracownika naukowo-dydaktycznego na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie angażuje się w liczne badania oraz zajęcia dydaktyczne. W latach 2016–2021 pełnił zaszczytną rolę ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej w Stanach Zjednoczonych, a od 2022 roku reprezentuje Polskę jako ambasador w Wielkiej Brytanii.
Życiorys
Piotr Wilczek to postać o wyjątkowym dorobku intelektualnym i artystycznym. Jest synem uznanego artysty graficznego oraz witrażysty Pawła Wilczka. W 1986 roku ukończył studia na Wydziale FilologicznychUniwersytetu Śląskiego w Katowicach, gdzie następnie doktoryzował się w 1992 roku. Tematem jego pracy doktorskiej było „Erazm Otwinowski. Studium z dziejów literatury ariańskiej w XVI wieku”, której promotorem był Jan Malicki. Habilitację uzyskał w 2001 roku, a jego rozprawa nosiła tytuł „Dyskurs, przekład, interpretacja. Literatura staropolska i jej trwanie we współczesnej kulturze”. W 2006 roku otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych, nadany przez Prezydenta RP.
W latach 1986–2008 Wilczek pracował jako nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Śląskim, gdzie m.in. pełnił funkcję dziekana Wydziału Filologicznego w latach 2002–2008. Jego kariera dydaktyczna obejmowała również pracę w Wyższej Szkole Ekonomiczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, Wyższej Szkole Lingwistycznej w Częstochowie oraz na Wyższej Szkole Pedagogicznej Związku Nauczycielstwa Polskiego w Warszawie. Od 2008 roku jest profesorem zwyczajnym na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie przewodniczył Ośrodkowi Badań nad Reformacją i Kulturą Intelektualną w Europie Wczesnonowożytnej.
Piotr Wilczek ukończył także Międzywydziałowe Podyplomowe Studia Neolatynistyczne na Uniwersytecie Łódzkim oraz odbył staż podyplomowy na Uniwersytecie Oksfordzkim w 1988 roku. W 1996 roku względnie przebywał na stażu podoktorskim w Instytucie Warburga na Uniwersytecie w Londynie. Dodatkowo, dwukrotnie był visiting translator w The British Centre for Literary Translation na University of East Anglia (1994, 1996). W latach 1998–2001 zdobywał doświadczenie jako profesor wizytujący na kilku uczelniach w Stanach Zjednoczonych, w tym Rice University, University of Illinois w Chicago oraz University of Chicago. Wykładał również gościnnie na Harvard University oraz University of Texas at Austin.
W swojej karierze Piotr Wilczek był członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk oraz Amerykańskiej Grupy Studyjnej przy Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych. Ponadto, aktywnie uczestniczył w działaniach Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. W latach 2014–2016 reprezentował Fundację Kościuszkowską w Polsce oraz pełnił funkcję prezesa zarządu tej instytucji. Jego zaangażowanie w życie naukowe obejmuje również redakcję czasopism naukowych, takich jak “Reformation and Renaissance Review”, “Odrodzenie i Reformacja w Polsce” oraz “The Sarmatian Review”. Współpracuje z polskimi i międzynarodowymi radami naukowymi oraz komitetami doradczymi, w tym Reformation Research Consortium (RefoRC) i Post-Reformation Digital Library oraz serią wydawniczą wydawnictwa Springer-Verlag GmbH i Walter de Gruyter GmbH.
W dniu 21 października 2016 roku, prezydent Andrzej Duda mianował Piotra Wilczka ambasadorem RP w USA oraz we Wspólnocie Bahamów. Funkcję tę objął 9 listopada tego samego roku. W 2020 roku został laureatem nagrody Ministra Spraw Zagranicznych „Amicus Oeconomiae” za istotny wkład w promocję polskiej gospodarki oraz wspieranie polskich przedsiębiorców za granicą. Jego kadencja na stanowisku ambasadora zakończyła się 31 października 2021 roku. Następnie, 22 grudnia 2021 roku, został mianowany ambasadorem w Wielkiej Brytanii, a stanowisko objął 15 lutego 2022 roku.
Odznaczenia i wyróżnienia
Piotr Wilczek, wybitny przedstawiciel Polski, został uhonorowany wieloma znaczącymi odznaczeniami, które podkreślają jego wkład w rozwój kultury oraz działalność zawodową. Oto niektóre z nagród, które zdobył na przestrzeni lat:
- Medal Komisji Edukacji Narodowej w roku 2005,
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznana w 2006 roku,
- Tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Stanowego Cleveland, uzyskany 17 maja 2017 roku,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, który został nadany w 2022 roku „za wybitne zasługi w służbie zagranicznej, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i działalności dyplomatycznej”.
Publikacje
Książki autorskie
- Polonia Reformata. Eseje na temat polskiej reformacji Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2016,
- Angielsko-polskie związki literackie. Szkice o przekładzie artystycznym Wydawnictwo Naukowe “Śląsk”, Katowice 2011,
- Jan Kochanowski Wydawnictwo Nomen Omen, Katowice 2011 (publikacja elektroniczna – ebook),
- Polonice et Latine. Studia o literaturze staropolskiej Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2007,
- (Mis)translation and (Mis)interpretation: Polish Literature in the Context of Cross-Cultural Communication Peter Lang. Frankfurt am Main 2005,
- Literatura polskiego renesansu Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005,
- Dyskurs – przekład – interpretacja: literatura staropolska i jej trwanie we współczesnej kulturze Gnome, Katowice 2001,
- Poezja polskiego renesansu. Interpretacje Książnica, Katowice 2000 (współautor: Kazimierz Martyn),
- Szkolny słownik literatury staropolskiej Videograf II, Katowice 1999 (współautorzy: Janusz K. Goliński, Roman Mazurkiewicz),
- Ślady egzystencji. Szkice o polskich pisarzach emigracyjnych Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 1997,
- Erazm Otwinowski – pisarz ariański Gnome, Katowice 1994,
- Spory o Biblię w literaturze Renesansu i Reformacji Szumacher, Kielce 1995.
Książki redagowane i edycje krytyczne
- Literatura piękna i medycyna Wydawnictwo „Homini”, Kraków 2015 (współredaktor: Maciej Ganczar),
- Tłumacz i przekład – wyzwania współczesności Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 2013 (współredaktor: Maciej Ganczar),
- Rola tłumacza i przekładu w epoce wielokulturowości i globalizacji Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 2012 (współredaktor: Maciej Ganczar),
- Wiesław Mincer, Jan Kalwin w Polsce. Bibliografia Red. nauk. Piotr Wilczek. Wydawnictwo Sub Lupa, Warszawa 2012,
- Collegium / College / Kolegium. College and the Academic Community in the European and the American Tradition Edited by Mark O’Connor and Piotr Wilczek. Wydawnictwo Sub Lupa. Boston – Warszawa 2011,
- Reformacja w dawnej Rzeczypospolitej i jej europejskie konteksty. Postulaty badawcze Red. nauk. Piotr Wilczek. Współpraca redakcyjna Michał Choptiany, Jakub Koryl, Alan Ross. Wydawnictwo Sub Lupa, Warszawa 2010,
- Retoryka Red. nauk. Piotr Wilczek, Maria Barłowska, Agnieszka Budzyńska-Daca. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008,
- Treny: The Laments of Kochanowski Translated by Adam Czerniawski. Foreword by Donald Davie. Edited and annotated by Piotr Wilczek. Legenda, Oxford 2001,
- Erazm Otwinowski, Pisma poetyckie Wydał Piotr Wilczek. IBL PAN, Warszawa 1999,
- Jan Kochanowski, Treny Przekład Adam Czerniawski. Przedmowa Donald Davie. Opracowanie i komentarz Piotr Wilczek. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1996.
Przekłady – książki
- Aleksander Topolski, Biez wodki. Moje wojenne przeżycia w Rosji [Without Vodka. Adventures in Wartime Russia]. REBIS, Poznań 2011,
- Thomas M. Gannon, George W. Traub, Pustynia i miasto [The Desert and the City. An Interpretation of the History of Christian Spirituality]. WAM, Kraków 1999,
- John Berendt, Północ w ogrodzie dobra i zła. Opowieść o Savannah [Midnight in the Garden of Good and Evil. A Savannah Story]. Prószyński i S-ka, Warszawa 1998,
- John J. O’Donnell, Tajemnica Trójcy Świętej [The Mystery of the Triune God]. WAM, Kraków 1993,
- Carlos G. Valles, Szkice o Bogu [Sketches of God]. WAM, Kraków 1994,
- Michael Paul Gallagher, Możesz wierzyć. Dziesięć etapów na drodze do wiary [Free to Believe. Ten Steps to Faith]. WAM, Kraków 1995.
Przekłady – artykuły i eseje
- Joseph Chaikin: Uwagi o Brechcie [Notes on Brecht] „FA-art” [Katowice] 4 (1992),
- Harold Pinter: Mowa wygłoszona w Hamburgu [RFN] podczas wręczania Niemieckiej Nagrody Szekspirowskiej za rok 1970 [A speech made by Harold Pinter in Hamburg, West Germany, on being awarded the 1970 German Shakespeare Prize] „FA-art” [Katowice] 2–3 (1993),
- Gerard Manley Hopkins: O „Ćwiczeniach duchownych” św. Ignacego Loyoli [Comments on „The Spiritual Exercises” of St. Ignatius Loyola] „Życie Duchowe” [Kraków] 1 (1994),
- Michael Paul Gallagher: Głód serca [Hunger of the Heart] „Życie Duchowe” [Kraków] 4 (1995).
Przypisy
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 09.11.2022 r. nr rej. 496/2022 o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2023 r. poz. 95).
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22.12.2021 r. nr 110.31.2021 w sprawie mianowania Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2022 r. poz. 56).
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11.10.2021 r. nr 110.25.2021 w sprawie odwołania Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2021 r. poz. 986).
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11.10.2021 r. nr 110.24.2021 w sprawie odwołania Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2021 r. poz. 985).
- Podsumowanie działań MSZ w obszarze dyplomacji ekonomicznej [online], Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 11.12.2020 r. [dostęp 11.12.2020 r.]
- Ambasador Piotr Wilczek złożył kopie listów uwierzytelniających [online], waszyngton.msz.gov.pl, 09.11.2016 r. [dostęp 27.10.2021 r.]
- Ambasador Piotr Wilczek. msz.gov.pl. [dostęp 15.11.2016 r.]
- Prof. Piotr Wilczek doktorem honoris causa Uniwersytetu Stanowego w Cleveland. us.edu.pl, 18.05.2018 r. [dostęp 23.12.2018 r.]
- Ambassador [online], Poland in the UK [dostęp 18.02.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Marek Czarnecki (polityk) | Wiktor Jesionek | Wit Hanke | Anna Knysok | Paweł Dubiel (1879–1941) | Piotr Nowina-Konopka | Henryk Mercik | Maria Nowak (polityk) | Lech Kubiak (dyplomata) | Roman Nowak | Paweł Dubiel (1902–1980) | Józef Korzonek | Stefan Mleczko | Andrzej Kotala | Paweł Gałeczka | Cezary Stryjak | Szymon Michałek | Wincenty Karuga | Anna Łukasik (urzędnik) | Michał Tokarzewski (polityk)Oceń: Piotr Wilczek