Wincenty Karuga

Polityka i administracja

Wincenty Karuga, znany również pod pseudonimem „Kazimierz Nemedyński”, urodził się 19 lipca 1906 roku w Królewskiej Hucie. Był osobą, która w znaczący sposób wpłynęła na życie społeczne i polityczne swojego regionu.

Pełnił rolę nauczyciela, co świadczy o jego zaangażowaniu w edukację oraz kształtowanie młodych pokoleń. Jako działacz społeczny, był znanym i cenionym członkiem swojej społeczności.

W późniejszym okresie życia zyskał również uznanie jako bezpartyjny Poseł na Sejm, co podkreśla jego niezależność oraz otwartość na współpracę z różnymi środowiskami politycznymi.

Wincenty Karuga odszedł z tego świata 25 grudnia 1961 roku w Bytomiu, pozostawiając po sobie ślad w pamięci mieszkańców i historię swojej okolicy.

Życiorys

Wincenty Karuga przyszedł na świat w Królewskiej Hucie, będąc synem Pawła (1876–1946), który był działaczem związkowym oraz brał udział w powstaniach. Podczas III powstania śląskiego pełnił rolę kuriera Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych. Działał jako współorganizator i lider Związku Młodzieży Powstańczej.

Kształcenie rozpoczął w Seminarium Nauczycielskim w Pszczynie, a następnie zrealizował studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego. W trakcie swojej kariery zawodowej pracował w szkołach w Chorzowie i Katowicach. W celu podniesienia swoich kwalifikacji, ukończył kurs na sędziego lekkoatletycznego. Ponadto, angażował się w organizację rozgrywek piłkarskich i aktywnie działał w katowickim klubie motocyklowym.

Karuga brał również udział w działalności Instytutu Badania Spraw Narodowościowych w Warszawie. Był jednym z pionierów, którzy przyczynili się do powstania Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej w Biertułowicach. W 1933 roku objął stanowisko prezesa Bratniej Pomocy dla słuchaczy Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego. Uczestniczył także w tworzeniu i pracy w zarządzie Związku Młodzieży Powstańczej. Jego działalność nie pozostała niezauważona; został zapisany do Sonderfahndungsbuch Polen. W trakcie niemieckiej okupacji był intensywnie poszukiwany przez Gestapo. Karuga był członkiem Armii Krajowej i ukrywał się pod pseudonimem Kazimierz Nemedyński.

Po zakończeniu II wojny światowej, objął stanowisko starosty w Nysie, a następnie w Krośnie Odrzańskim. Udało mu się odnaleźć oraz zabezpieczyć przed szabrownikami pomnik Mikołaja Kopernika, który został przewieziony przez Niemców z Warszawy do Nysy, a także pomnik Chrystusa z kościoła św. Krzyża w Warszawie. Był także inicjatorem odbudowy Nysy. W dniu 21 września 1946 roku, Karuga został zastępcą prezesa Podokręgu Związku Piłki Nożnej w Prudniku. Niestety, z powodu różnic zdań z komunistycznymi działaczami, spotkały go różne trudności, które doprowadziły do usunięcia z pełnionych funkcji politycznych i społecznych.

Cytat: „Karuga Wincenty przybył z powiatu Nysa, jest czł. P.P.S. o zapatrywaniach W.R.N.-owskich. Niechętnie, a nawet wrogo ustosunkowany do czł. P.P.R.”

W sprawozdaniu z dnia 29 grudnia 1948 roku, szef UB w Krośnie Odrzańskim informował:

Cytat: „Administracja powiatowa – (…) Sam Starosta powiatowy jest wyrzucony z partii P.P.S., poglądów reakcyjnych i do tego czasu nie zmieniono go. Z takim Starostą nie może być współpracy, bo nie można szczerze o jakiejś sprawie porozmawiać. Prosiłbym, aby można przysłać innego Starostę.”

Karuga przez wiele lat pracował jako górnik dołowy w kopalni węgla kamiennego Rozbark w Bytomiu. W trakcie pracy w kopalni, udało mu się ukończyć wieczorową szkołę górniczą, co umożliwiło mu awans na stanowisko sztygara. Po zmianach politycznych w 1956 roku powrócił do działalności politycznej, a w wyborach w 1957 roku został wybrany do Sejmu PRL jako kandydat niezrzeszony. Wincenty Karuga został pochowany w Goczałkowicach.

Przypisy

  1. Katarzyna Janiszewska, Magdalena Stokłosa, Aleksandra Wójcik: Sportowcy dla niepodległej. Opowieść na rok powstań śląskich. 2021, s. 94-95. ISBN 978-83-962258-2-5.
  2. Katarzyna Janiszewska, Magdalena Stokłosa, Aleksandra Wójcik: Sportowcy dla niepodległej. Opowieść na rok powstań śląskich. 2021, s. 92. ISBN 978-83-962258-2-5.
  3. Katarzyna Janiszewska, Magdalena Stokłosa, Aleksandra Wójcik: Sportowcy dla niepodległej. Opowieść na rok powstań śląskich. 2021, s. 90. ISBN 978-83-962258-2-5.
  4. Katarzyna Janiszewska, Magdalena Stokłosa, Aleksandra Wójcik: Sportowcy dla niepodległej. Opowieść na rok powstań śląskich. 2021, s. 88. ISBN 978-83-962258-2-5.
  5. Ryszard Hajduk, 'Nieznana karta tajnego frontu', MON, W-wa 1985, ISBN 83-11-07208-6.
  6. Tak to się zaczęło..., „Nowiny Nyskie”, Artur Kurowski – redaktor naczelny, 21.12.2000 r., s. 52, ISSN 1232-0366.
  7. Sprawozdania dekadowe Komendy Powiatowej Milicji Obywatelskiej Krosno sierpień-wrzesień 1948 r., sygn. IPNPo 060/54/15, 28.09.1948 r.
  8. M.P. z 1946 r. nr 30, poz. 58 „w uznaniu zasług dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej w dziele pracy organizacyjnej przy utworzeniu administracji państwowej i samorządu, uruchomienia uczelni i odbudowie demokratycznej państwowości polskiej na ziemiach województwa Śląsko-Dąbrowskiego”.

Oceń: Wincenty Karuga

★★★★★
Średnia ocena:4.87 Liczba ocen:5