Olgierd Marian Łukaszewicz, urodzony 7 września 1946 roku w Chorzowie, to uznany polski aktor, który zyskał renomę zarówno na scenie teatralnej, jak i w filmie oraz telewizji.
Nie tylko podejmuje działalność artystyczną, ale również angażuje się w ruchy kulturalne oraz społeczne, stając się znaczącą postacią w świecie sztuki w Polsce.
W swoich obowiązkach pełnił rolę prezesa Związku Artystów Scen Polskich (ZASP) w dwóch kadencjach: od 2002 do 2005 roku oraz od 2011 do 2018 roku, co podkreśla jego znaczenie w środowisku artystycznym.
Życiorys
Olgierd Łukaszewicz jest absolwentem VII Liceum Ogólnokształcącego w Katowicach, które ukończył z wyróżnieniem. W roku 1968 zdobył dyplom Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie, co otworzyło przed nim drzwi do kariery aktorskiej. Po ukończeniu nauki zadebiutował w Teatrze Rozmaitości w Krakowie, gdzie pracował w latach 1968–1970, a następnie przeniósł się do stolicy, Warszawy.
Olgierd Łukaszewicz był związany z renomowanymi warszawskimi teatrami. Wśród nich można wymienić Teatr Dramatyczny (1970–1973), Teatr Współczesny (1973–1974), Teatr Powszechny (1974–1986) oraz Teatr Studio (1986–1997). W 1988 roku artysta wyjechał do Wiednia, gdzie spędził osiem lat, występując na niemieckojęzycznych scenach, w tym przez dwa sezony będąc etatowym aktorem Teatru Miejskiego w Bonn.
Po powrocie do Polski, w latach 1997–2001, Olgierd Łukaszewicz związał się z Teatrem Narodowym, a od 2000 roku powrócił do Teatru Współczesnego. Od 2003 roku jest częścią zespołu Teatru Polskiego w Warszawie. W 1997 roku, podczas Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach, artysta odcisnął swoją dłoń na Promenadzie Gwiazd, co stanowiło symboliczne uznanie jego osiągnięć w świecie sztuki.
Łukaszewicz był inicjatorem licznych oryginalnych projektów artystycznych w Warszawie. W Dzień Wszystkich Świętych 1999 roku zorganizował przed Teatrem Narodowym happening pod nazwą „Namiot Przymierza”, poświęcony pamięci Żydów. W roku 2000 z kolei zrealizował akcję „Sybir – ostatnie pożegnanie”, będącą hołdem złożonym zesłańcom. Był także inspiratorem „Nocy pielgrzyma”, teatralnego misterium ku czci Juliusza Słowackiego, zorganizowanego w 2001 roku z okazji odsłonięcia pomnika poety na Placu Bankowym w Warszawie.
Artystą być to rodzaj powołania. Jak istnieje etos inteligenta niosącego kaganek oświaty, tak istnieje etos artysty, który dzieli się z widownią tym, co przeżywa, dzieli się zagadką bytu, miłości, ciekawością innego człowieka. Artystą się bywa. Kiedy uda się dotknąć najistotniejszych problemów, filozoficznego skrótu, jakiegoś wyrazu, przenikającego do kości.
W latach 2002–2005 Olgierd Łukaszewicz piastował stanowisko prezesa Związku Artystów Scen Polskich. W 2005 roku był również członkiem Honorowego Komitetu Poparcia Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich. 17 stycznia 2011 roku, podczas 40. Nadzwyczajnego Walnego Zjazdu Delegatów ZASP w Skolimowie, został powtórnie wybrany na prezesa ZASP, pełniąc tę funkcję do 15 kwietnia 2018 roku, kiedy to jego następca został Paweł Królikowski.
Dnia 8 grudnia 2017 roku Olgierd Łukaszewicz powołał fundację pod nazwą My Obywatele Unii Europejskiej – Fundacja im. Wojciecha B. Jastrzębowskiego. Następnie na posiedzeniu rady krajowej Unii Europejskich Demokratów zadeklarował swoją współpracę. W 2018 roku artysta poparł kandydatury Piotra Ikonowicza oraz Jacka Wojciechowicza jako pretendentów do prezydentury Warszawy. W 2019 roku ubiegał się bez powodzenia o mandat w Parlamencie Europejskim z listy Wiosny, wcześniej będąc rekomendowany przez Nowoczesną do Koalicji Europejskiej.
W życiu prywatnym Olgierd Łukaszewicz ma brata bliźniaka – Jerzego, który jest uznawanym operatorem filmowym i reżyserem. Jest również mężem aktorki Grażyny Marzec.
Filmografia
Filmografia Olgierda Łukaszewicza obejmuje wiele znaczących ról, które ugruntowały jego pozycję w polskim kinie. Oto zestawienie jego najważniejszych występów filmowych:
- 1968: Dancing w kwaterze Hitlera – Waldek,
- 1969: Sól ziemi czarnej – Gabriel Basista,
- 1969: Znicz olimpijski – polski narciarz,
- 1969: Dzieci z naszej szkoły – marynarz (odc. 10),
- 1970: Romantyczni – Władysław Zaborowski,
- 1970: Pogoń za Adamem – aktor grający w filmie Zawady rolę „Żbika”,
- 1970: Brzezina – Stanisław, brat Bolesława,
- 1971: Perła w koronie – Jaś,
- 1971: Wezwanie – Stefek Zawada, syn Jadwigi i Wojciecha,
- 1971: Bicie serca – zabójca starca,
- 1972: Przeprowadzka – kierowca Staszek,
- 1972: Wesele – widmo,
- 1973: Przyjęcie na dziesięć osób plus trzy – Kazimierz, przewodniczący rady zakładowej,
- 1973: Stracona noc – dziedzic Jan,
- 1973: Zasieki – Andrzej,
- 1974: Zwycięstwo – oficer niemiecki,
- 1975: Dzieje grzechu – Zygmunt Szczerbic, właściciel majątku Zgliszcze, chlebodawca Niepołomskiego, kochanek Ewy,
- 1975: Noce i dnie – Janusz Ostrzeński, syn Michaliny i Daniela,
- 1975: Znikąd donikąd – „Kordian”,
- 1976: Zaklęty dwór – Juliusz Żwirski,
- 1976: Dagny – Władysław Emeryk,
- 1977: Noce i dnie – Janusz Ostrzeński, syn Michaliny i Daniela,
- 1977: Lalka – Leon, przewodniczący tajnego zebrania studentów (odc. 2),
- 1977: Jörg Ratgeb, malarz – biskup,
- 1978: Układ krążenia – mąż Ewy Brzeskiej (odc. 7),
- 1978: Sowizdrzał świętokrzyski – Jan Kolasa,
- 1979: Lekcja martwego języka – porucznik Alfred Kiekeritz,
- 1979: Operacja Himmler – Schollenberg, przyjaciel Melhorna,
- 1980: Królowa Bona – Ferdynand I, cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, król Czech i Węgier (odc. 1 i 10),
- 1980: Gorączka – Marek „Leon”,
- 1980: Głosy – Broniarek,
- 1981: Ślepy bokser – Skwara, dyrektor gabinetu Leśniaka,
- 1981: Szarża, czyli przypomnienie kanonu – lektor przy apelu poległych,
- 1981: Klejnot wolnego sumienia – Henryk III Walezy,
- 1982: Wilczyca – Otto von Furstenberg, kochanek hrabiny Julii,
- 1982: Dolina Issy – Wiktor, brat Romualda,
- 1982: Przesłuchanie – Konstanty, mąż Antoniny Dziwisz,
- 1982: Raport Sonii,
- 1983: Seksmisja – Albert Starski (Albercik),
- 1983: Widziadło – Władysław Jelonek,
- 1983: Wierna rzeka – Józef Odrowąż,
- 1983: Wir – Marek,
- 1984: Zamiana – znajomy Tolka z pracy,
- 1985: Dziewczęta z Nowolipek – aktor gwałcący Frankę,
- 1985: C.K. Dezerterzy – dezerter z lasu,
- 1986: Magnat – Franzel, syn Hansa Heinricha,
- 1986: Rykowisko – ksiądz,
- 1986: Borys Godunow – Mikołaj Czernikowski,
- 1986: Biała wizytówka – Franzel, syn Hansa Heinricha,
- 1987: Kingsajz – Paragraf,
- 1987: Krótki film o zabijaniu – Andrzej Geller, mąż Doroty,
- 1987: Zabij mnie glino – Marian Puciałło, kochanek Teresy Popczykowej,
- 1988: Dotknięci – doktor Kramer,
- 1988: Alchemik – alchemik Sendivius,
- 1988: Alchemik Sendivius – alchemik Sendivius,
- 1988: Dekalog II – Andrzej Geller, mąż Doroty,
- 1988: Dekalog V – Andrzej Geller, mąż Doroty,
- 1989: Modrzejewska – Wincenty Rapacki,
- 1989: Sztuka kochania – adwokat Pasikonika,
- 1991: Kobieta na wojnie – pułkownik Schwenke,
- 1992: Nocne ptaki – pisarz Julian Kisielecki,
- 1993: Jańcio Wodnik – dziad,
- 1993: König der letzten Tage – Jan Matthys,
- 1995: Awantura o Basię – Adam Bzowski, ojciec Basi,
- 1995: Deborah – Marek Wawrowski,
- 1995: Pokuszenie – ksiądz,
- 1996: Awantura o Basię – Adam Bzowski, ojciec Basi (odc. 10-12),
- 1997: Sława i chwała – Edgar Szyller,
- 1998: Amok – Leopold Kast, ojciec Maćka,
- 1998: Siedlisko – Piotr Zarzycki, przyjaciel Kalinowskich,
- 2000: Bajland – malarz Szagal, przyjaciel Horoszków,
- 2000: Twarze i maski – Ryszard Gałecki,
- 2000: Daleko od okna – wysłannik Reginy,
- 2001: Miasteczko – mecenas Tadeusz Dudziewicz, przyjaciel Pietrasa (odc. 60 i 61),
- 2001: Przeprowadzki – książę Piotr Dowgiłło (odc. 8),
- 2001: Marszałek Piłsudski – książę Eustachy Sapieha,
- 2001: Wiedźmin – czarodziej Stregobor,
- 2002: Wiedźmin (serial) – czarodziej Stregobor (odc. 10),
- 2002: Kariera Nikosia Dyzmy – premier,
- 2002–2011: Plebania – Aleksander Lubiniecki, syn księcia Ksawerego,
- 2003: Ubu Król – rotmistrz Bardior,
- 2004: Karol. Człowiek, który został papieżem – Karol Wojtyła, ojciec późniejszego papieża,
- 2005: Pensjonat pod Różą – Adam Wierzewski, ojciec Bartka (odc. 42 i 43),
- 2007: Katyń – kapelan,
- 2007: Regina – Aleksander Popiel,
- 2007: Jutro idziemy do kina – ojciec Krysi,
- 2008–2010: Czas honoru – dowódca „Czesława”, później „Doktora” i „Krawca”,
- 2008: Doręczyciel – poeta (odc. 8),
- 2009: Generał August Emil Fieldorf ps. „Nil”,
- 2009: Miasto z morza – inż. Tadeusz Wenda, kierownik budowy portu w Gdyni,
- 2009: Miasto z morza (serial) – inż. Tadeusz Wenda, kierownik budowy portu w Gdyni,
- 2010: Mistyfikacja – Maciej Witkiewicz,
- 2010: Mała matura 1947 – Wiliński, dyrektor szkoły,
- 2010: Mała matura 1947 – Wiliński, dyrektor szkoły (odc. 1, 3 i 4),
- 2010: 1920. Wojna i miłość – Maurycy Olszyński, ojciec Zofii,
- 2011: Daas – Jakub Frank,
- 2011: Uwikłanie – Rudzki,
- 2012–2014: M jak miłość – profesor Kazan,
- 2013: Ojciec Mateusz – Stanisław Wilk (odc. 112),
- 2013: W imię… – biskup,
- 2013: Biegnij, chłopcze, biegnij – doktor Żurawski,
- 2014: Kamienie na szaniec – dr Trojanowski,
- 2014: Bunny – ojciec Blanki,
- 2015: Wyklęty – mężczyzna w celi,
- 2015: Na dobre i na złe – Andrzej Pietrzak, ojciec Oli,
- 2018: Solid Gold – generał Wilkosz,
- 2018: Jak pies z kotem – Andrzej,
- 2022: Gang Zielonej Rękawiczki – Henryk.
Polski dubbing
Olgierd Łukaszewicz, uznawany za jednego z najważniejszych głosów w polskim dubbingu, zbudował niezwykle bogaty dorobek artystyczny. Jego prace pochodzą z różnych lat, a wśród najważniejszych ról znajdują się:
- 1981: Miłość ci wszystko wybaczy – Hrabia Michał „Miś” Zborowski,
- 1995: Rob Roy – Rob Roy,
- 1998: Rudolf czerwononosy renifer – Śmiałek,
- 1999: Inspektor Gadżet – Sanford Scolex/Szpon,
- 2000: Rocky i Łoś Superktoś – prezydent Signoff,
- 2001: W pustyni i w puszczy – Mahdi,
- 2005: Jan Paweł II: Nie lękajcie się – Karol Wojtyła (dorosły),
- 2005: Jan Paweł II – kard. Adam Sapieha,
- 2009: Gwiazda Kopernika,
- 2012: Frankenweenie – pan Rzykruski,
- 2014: Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz – Alexander Pierce,
- 2015: Ant-Man – Hank Pym,
- 2017: Logan: Wolverine – Charles Xavier,
- 2018: Ant-Man i Osa – Hank Pym.
Każda z tych ról przyczyniła się do jego reputacji jako świetnego aktora dubbingowego, łącząc talent i doświadczenie w kreowaniu postaci filmowych.
Ordery, odznaczenia i nagrody
Olgierd Łukaszewicz, znany artysta, został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami oraz nagrodami, które potwierdzają jego wkład w kulturę i sztukę w Polsce. W 2017 roku otrzymał Złotą Odznakę Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego (leg nr. 5269), a w 2014 roku został wyróżniony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (leg nr. 632). W 2013 roku przyznano mu Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski „Za wybitne zasługi dla kultury narodowej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej i działalności społecznej”.
Wśród jego nagród znajduje się także Splendor Splendorów z 2011 roku, przyznany „Za pasję, która inspiruje i za inspiracje, które poszerzają horyzonty sztuki”. W 2009 roku otrzymał Statuetkę „Polski Walczącej” od Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej jako uznanie dla jego działań artystycznych. Kolejnym znaczącym odznaczeniem jest Krzyż Zasługi I Klasy Orderu Zasługi RFN, przyznany w 2008 roku.
W 2005 roku Łukaszewicz zdobył Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a dwa lata później, w 2002 roku, został uhonorowany Złotym Medalem „Za Zasługi dla Obronności Kraju”. W tym samym roku uzyskał także tytuł „Zasłużony dla Warszawy” za swoje zasługi dla Miasta Stołecznego Warszawy (21.04.2002). Należy również wspomnieć o Krzyżu Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał w 2000 roku oraz Srebrnym Krzyżu Zasługi z 1979 roku.
Wczesniej, w 1978 roku, zdobył Odznakę Zasłużonego Działacza Kultury (leg nr. 1324-78-5). Jego dorobek artystyczny i wkład w różne dziedziny kultury zostały zauważone i nagrodzone w licznych festiwalach teatralnych i filmowych.
Odznaczenia i nagrody branżowe
Olgierd Łukaszewicz odniósł sukcesy na festiwalach, które podkreślają jego ogromne umiejętności aktorskie. Wśród nich znalazła się nagroda na 43 Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w kategorii DRUGOPLANOWA ROLA MĘSKA za film „Jak pies z kotem” w reżyserii J. Kondratiuka. W 2016 roku, zdobył „Wielką Nagrodę” XVII Festiwalu Teatru Polskiego i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry – Sopot 2016”, przyznaną za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji Polskiej.
W przeszłości Łukaszewicz otrzymał także nagrodę na 9 Festiwalu Teatrów Jednego Aktora we Wrocławiu za „Psalmy Dawida” w przekładzie Romana Brandstaettera (1986). W 1984 roku został uhonorowany nagrodą na 24 Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu za rolę Franza w „Pułapce” Tadeusza Różewicza w Teatrze Studio w Warszawie. Na koniec warto dodać, że w 1970 roku zdobył Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego za wybitne osiągnięcia aktorskie.
Przypisy
- Olgierd Łukaszewicz kandydatem Wiosny do PE. „Mój start z list Koalicji Europejskiej zablokował Schetyna”. dziennik.pl, 28.03.2019 r. [dostęp 25.06.2019 r.]
- Paweł Królikowski nowym prezesem ZASP. rp.pl, 17.04.2018 r. [dostęp 29.04.2018 r.]
- Olgierd Łukaszewicz poparł Jacka Wojciechowicza w wyścigu o prezydenturę Warszawy. onet.pl, 08.09.2018 r. [dostęp 25.06.2019 r.]
- Informator dla kandydatów do szkół ponadgimnazjalnych w Katowicach w roku szkolnym 2016/17, Urząd Miasta Katowice, s. 19.
- Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 25.06.2019 r.]
- O Fundacji. myobywateleue.org. [dostęp 25.06.2019 r.]
- Olgierd Łukaszewicz w UED. uniaeuropejskichdemokratow.pl. [dostęp 25.06.2019 r.]
- Piotr Ikonowicz - na żywo. [dostęp 24.08.2021 r.]
- Znany aktor prezesem ZASP. onet.pl, 17.01.2011 r. [dostęp 25.06.2019 r.]
- Olgierd Łukaszewicz nowym prezesem ZASP. mkidn.gov.pl, 18.01.2011 r. [dostęp 26.11.2012 r.]
- Wielki Splendor dla Talara. Polskie Radio Program 1, 05.12.2011 r. [dostęp 11.12.2011 r.]
- Odznaczenia z okazji 100-lecia Teatru Polskiego. prezydent.pl, 29.01.2013 r. [dostęp 29.01.2013 r.]
- „Gazeta Lubuska”, 8–9.05.1999 r.
- M.P. z 2013 r. poz. 368
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Grzegorz Jarzyna | Dono | Janusz Kostrzewski | Günther Rittau | Bogdan Szweda | Jacek Waltoś | Edward Basaraba | Andrzej Skupiński | Marek Weiss | Barbara Ptak | Franz Waxman | Theodor Erdmann Kalide | Agata Kryszak | Agnieszka Krukówna | Jerzy Kwiatkowski (rzeźbiarz) | Stanisław Ligoń | Joanna Kściuczyk-Jędrusik | Agnieszka Wajs | Wioletta Białk | Jerzy SztwiertniaOceń: Olgierd Łukaszewicz