Franz Waxman

---

Życiorys

Wczesne lata

Franz Waxman przyszedł na świat i dorastał w Królewskiej Hucie, obecnie znanym jako Chorzów, na Górnym Śląsku. Był najmłodszym z sześciorga dzieci Rosalie, która z domu nosiła nazwisko Perl, oraz Otta Wachsmanna. Jego rodzina miała żydowskie korzenie, a rodzina mieszkała przy ulicy Bismarckstraße 61, aktualnie znanej jako ulica Stalmacha. W wieku trzech lat, podczas zabawy, zdarzył mu się poważny wypadek, kiedy to wylał wrzątek na siebie, co spowodowało trwałe uszkodzenie wzroku i musiał nosić mocne okulary.

Muzykalność była w rodzinie rzadkością, jednak Franz już jako dziecko przejawiał talent. Rozpoczął naukę gry na fortepianie w wieku siedmiu lat. Jego ojciec, będący przemysłowcem, wątpił w możliwość utrzymania się syna z muzyki, co skłoniło go do namawiania syna do kariery w bankowości. W 1912 roku rodzina przeprowadziła się do Opola, gdzie nastolatek pracował przez dwa i pół roku jako kasjer w jednym z lokalnych banków, przeznaczając swoje zarobki na naukę gry na fortepianie, harmonii i kompozycji. W wieku siedemnastu lat zapisał się na studia na Akademii Muzycznej w Dreźnie, a później kontynuował edukację w Konserwatorium Muzycznym w Berlinie, gdzie opłacał swoje lekcje, występując w nocnych klubach i kawiarniach.

Kariera

Na początku swojej kariery występował z popularnym zespołem jazzowym z późnych lat dwudziestych, znanym jako Weintraub Syncopaters. Swoje pierwsze kroki w branży filmowej stawiał, dyrygując orkiestrą podczas nagrywania muzyki do kultowego filmu Błękitny anioł (1930) z Marleną Dietrich w tytule. W kolejnych latach komponował muzykę do licznych niemieckich produkcji filmowych, a jego debiut to praca nad filmem Liliom (1934) w reżyserii Fritza Langa, w którym wystąpił Charles Boyer.

Po dojściu nazistów do władzy w 1933 roku, rok później Waxman został brutalnie zaatakowany na ulicy przez nazistowskich chuliganów. To wydarzenie skłoniło go do emigracji z Paryża wraz ze swoją przyszłą narzeczoną. Waxman znalazł schronienie w hotelu Ansonia, gdzie spotkał wielu innych uchodźców w tym Billy’ego Wildera, Fritza Langa oraz Petera Lorre. W 1935 roku osiedlił się w Stanach Zjednoczonych, a konkretnie w Kalifornii, gdzie szybko zdobył reputację jako jeden z niezwykle utalentowanych kompozytorów w branży filmowej.

Przez swoje życie współpracował z wytwórniami takimi jak Universal Studios (1935–36), Metro-Goldwyn-Mayer (1936–43) oraz Warner Bros. (1943–48), pisząc muzykę do ponad dwustu produkcji filmowych. Jego talent został doceniony poprzez dwunastokrotne nominacje do Oscara, z których dwie zakończyły się zdobyciem tej prestiżowej nagrody za muzykę do filmów Bulwar Zachodzącego Słońca Wildera (1951) oraz Miejsca pod słońcem George’a Stevensa (1952). W 1947 roku założył Los Angeles Music Festival i pełnił funkcję dyrektora muzycznego oraz dyrygenta aż do swojej śmierci.

Życie prywatne

Franz Waxman, znany kompozytor, prowadził życie osobiste, które w pewnym stopniu kształtowało jego twórczość. 23 czerwca 1934 roku wziął ślub z Alice Pauline Schachmann, z którą miał syna, Johna Williama, który przyszedł na świat 2 czerwca 1940 roku. Niestety, jego żona zmarła 13 września 1957 roku w wieku 52 lat, co miało znaczący wpływ na jego życie.

W 1958 roku ponownie znalazł szczęście w miłości, łącząc się z pianistką Lellą Simone. Ta nowa więź również miała znaczenie dla jego twórczości, w której słychać wpływy osobiste i emocjonalne.

Śmierć

Franz Waxman zmarł 24 lutego 1967 roku w Los Angeles, walcząc z rakiem, w wieku 60 lat. Jego prochy zostały złożone na cmentarzu Hollywood Forever Cemetery, co stanowi hołd dla jego życia i twórczości, która pozostaje żywa w pamięci fanów muzyki filmowej.

Nagrody i nominacje

Franz Waxman, uznawany za jednego z czołowych kompozytorów muzyki filmowej, zdobył wiele prestiżowych wyróżnień w trakcie swojej kariery. Jego twórczość nie tylko zyskała uznanie krytyków, ale także przyciągnęła uwagę przemysłu filmowego.

Rok	Nagroda	Kategoria	Film	Rezultat
1939	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsza muzyka filmowa	Młode serca (1938)	Nominacja
		Najlepsza ścieżka muzyczna		Nominacja
1941	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsza muzyka filmowa	Rebeka (1940)	Nominacja
1942	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsza muzyka filmowa w dramacie	Podejrzenie (1941)	Nominacja
			Doktor Jekyll i pan Hyde (1941)	Nominacja
1946	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsza muzyka filmowa w dramacie lub komedii	Operacja Birma (1945)	Nominacja
1947	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsza muzyka filmowa w dramacie lub komedii	Humoreska (1946)	Nominacja
1951	Złoty Glob	Najlepsza muzyka	Bulwar Zachodzącego Słońca (1950)	Wygrana
	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsza muzyka filmowa w dramacie lub komedii		Wygrana
1952	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsza muzyka filmowa w dramacie lub komedii	Miejsce pod słońcem (1951)	Wygrana
1955	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsza muzyka filmowa w dramacie lub komedii	Srebrny kielich (1954)	Nominacja
1959	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsza muzyka filmowa w dramacie lub komedii	Historia zakonnicy (1959)	Nominacja
	Nagroda Grammy	Najlepszy album ze ścieżką dźwiękową, ścieżka dźwiękowa w tle – film lub telewizja		Nominacja
1963	Złoty Glob	Najlepsza muzyka filmowa	Taras Bulba (1962)	Nominacja
	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsza muzyka filmowa		Nominacja

---

Oceń: Franz Waxman

---