Rynek w Chorzowie

---

Historia

Historia Rynku w Chorzowie sięga długo wstecz. Plac, na którym zbudowano Rynek, został wytyczony w sąsiedztwie ratusza miejskiego, którego budowa miała miejsce w latach 1874–1876. W wyniku prac zmieniono także układ hałd oraz zmodyfikowano trasę szosy, która łączyła Katowice z Bytomiem, eliminując jej przebieg przez plac. Początkowo było to miejsce wykorzystywane jako plac targowy, pełniące tę funkcję aż do 1905 roku. W tym roku kramy przeniosły się do nowo otwartej Hali Targowej. Kształt Rynku zaczęto formować pod koniec XIX wieku. W tym okresie wytyczono ulice otaczające plac i przygotowano parcele pod budowę kamienic. Rynek zyskał również nowe oblicze dzięki nasadzeniom drzew, które wzbogaciły przestrzeń o alejki i skwery z rabatami. W 1919 roku miała miejsce tragedia, podczas której na Rynku odbyła się demonstracja robotników. W wyniku zdarzeń tamtych dni, w tym ostrzału przez wojsko, zginęło 17 osób, a 21 zostało rannych. Prace związane z urbanistyką i rozwojem Rynku nie były jednak końcem jego zmian. Od 1976 roku część zabudowy – zarówno północnej, jak i południowej – ulegała zniszczeniu w związku z budową estakady z betonu sprężonego. To monumentalne dzieło rozpoczęto 26 sierpnia 1976 roku, a w jego ramach zlikwidowano także most Wolności, który był jedną z charakterystycznych budowli Chorzowa. Uroczyste otwarcie estakady miało miejsce 22 lipca 1979 roku, w dniu Narodowego Święta Odrodzenia Polski. Długość estakady wynosi niemal 400 metrów i przebiega ona nad Rynkiem, co znacząco wpłynęło na jego przestrzeń oraz funkcjonalność, ograniczając dostępne możliwości rekreacyjne. Liczne propozycje związane z jej likwidacją nigdy nie zyskały realnego wsparcia. W 2012 roku rozpoczęto jednak prace mające na celu jej przebudowę i wzmocnienie, które trwały ponad rok. Ostatecznie w 2015 roku zakończono modernizację układu komunikacyjnego na chorzowskim Rynku, tworząc centrum przesiadkowe Chorzów Rynek, które posiada cztery stanowiska obsługi dla ruchu tramwajowego, oraz dostosowano układ drogowy. Między 2017 a 2019 rokiem miała miejsce renowacja płyty Rynku, której całkowity koszt wyniósł około 25–26 milionów złotych. Dofinansowanie z funduszy Unii Europejskiej wyniosło 6,05 miliona złotych, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia zapewniła dodatkowe ponad 3 miliony złotych, a z budżetu państwa przeznaczono na ten cel 990 tys. zł. W przestrzeni pod estakadą wzniesiono cztery przeszklone pawilony usługowe, w których znalazły się m.in. restauracja Cho Cho, kawiarnio-księgarnia Dopełniacz wydawnictwa Sonia Draga, sklep Gryfnie oraz miejska galeria wystawiennicza. Dodatkowo, na Rynku powstały nowe miejsce wypoczynkowe. Zainstalowano tam podświetlaną fontannę, a także dwa drewniane podesty z metalowymi siedziskami oraz donice z siedziskami. W przestrzeni Rynku zasadzono 47 nowych drzew, w tym regularne graby oraz 3417 krzewów, w tym cisy i irgę wierzbolistną. Na obu stronach estakady utworzono trawniki oraz rabaty zajmujące łącznie 1080 m², co stanowiło 27% powierzchni Rynku. W tym czasie przywieziona została także palma z Palmiarni Miejskiej w Gliwicach, nawiązująca do palm z lat 60. i 70. XX wieku, które były obecne na Rynku. Całe przedsięwzięcie zrealizowały firmy PB Jaekel-Bud-Tech oraz Przedsiębiorstwo Robót Drogowych MPRD. Oficjalne otwarcie zmodernizowanego Rynku miało miejsce 28 czerwca 2019 roku i towarzyszyły mu różnorodne wydarzenia kulturalne pod hasłem „Ruszmy na rynek!”.

Najważniejsze obiekty

Na chorzowskim rynku można zauważyć wiele ważnych obiektów, które mają istotne znaczenie dla lokalnej kultury i historii. Poniżej przedstawiamy kilka z nich:

• Rynek 1 – zabytkowy ratusz, który zachwyca swoją architekturą,
• Rynek 7 – Galeria Sztuki Współczesnej usytuowana w malowniczej kamienicy,
• Rynek 12 – budynek sądu oraz więzienia z drugiej połowy XIX wieku, który niestety został wyburzony w 1969 roku,
• ul. Katowicka 72 – obiekt historyczny, wzniesiony jako budynek Królewskiej Inspekcji Górniczej w 1892 roku, który w okresie międzywojennym pełnił rolę siedziby Skarbofermu,
• Estakada nad płytą Rynku, która jest niezwykłym przykładem inżynierii,
• Jeden z egzemplarzy rzeźby Chłopiec z łabędziem autorstwa Theodora Erdmanna Kalidego, która była obecna na Rynku do 1912 roku.

Każdy z tych obiektów odgrywa istotną rolę w tworzeniu unikalnej atmosfery tego miejsca, a ich historia przyciąga wielu odwiedzających.

---

Oceń: Rynek w Chorzowie

---