Ulica Wolności, znana także jako Wolka, jest kluczowym elementem centralnej części Chorzowa. To główna arteria w mieście, która prowadzi w kierunku południowym od Rynku w Chorzowie, aż do granic Świętochłowic.
O długości 1,98 km, ulica ta w przeważającej części jest deptakiem, co oznacza, że jest wyłączona z ruchu kołowego. Jest to eliminacja, która sprzyja mieszkańcom i turystom, umożliwiając przyjemne spacery i korzystanie z licznych udogodnień wzdłuż mijanych budynków.
Warto również wspomnieć, że po ulicy kursują tramwaje, które obsługują ruch w kierunku Świętochłowic, oraz na północnym odcinku – prowadzącym do Chorzowa Batorego. Dzięki jednemu torowi tramwajowemu, transport publiczny funkcjonuje sprawnie, dostarczając mieszkańców do najważniejszych miejsc w regionie.
Historia
„Wytyczenie tej ulicy ma swoje korzenie w roku 1849, kiedy to rozpoczęto budowę prywatnej szosy o długości 2,5 km. Celem tej infrastruktury było połączenie Królewskiej Huty z okolicznymi koloniami przemysłowymi oraz z nieistniejącym dziś dworcem Kolei Górnośląskiej Königshütte (’Królewska Huta’).
Za realizację budowy utwardzonej szosy, znanej jako Actien-Chaussee, odpowiadała spółka akcyjna Königshütte-Schwientochlowitzer Chaussee-Actienverein, która również sprawowała nad nią zarząd. Użytkownicy drogi musieli ponosić opłaty za przejazd. W 1871 roku, z chwilą przekształcenia ulicy w miejską, rozpoczęto jej brukowanie.
Pierwotna nazwa ulicy brzmiała Schwientochlowitzerstraße (’ul. Świętochłowicka’). Następnie, przez długi czas aż do 1922 roku, funkcjonowała jako Kaiserstraße (ul. Cesarska). W okresie II wojny światowej została przemianowana na Adolf-Hitler-Straße (’ul. Adolfa Hitlera’). Jednak to w połowie lat 90. XX wieku, za czasów prezydentury Marka Kopla, północna część ulicy przeszła gruntowny remont, co dało początek jej współczesnej, nieformalnej nazwie Kopelstraße.”
Architektura
Ulica Wolności w Chorzowie charakteryzuje się architekturą, w której dominują kamienice z XIX wieku. Od momentu założenia Rynku, ulica ta stała się istotnym ośrodkiem Królewskiej Huty oraz Chorzowa, pełniąc przy tym szereg funkcji, w tym handlowych, usługowych, finansowych i kulturalnych.
W centralnej części deptaku, w lokalu przy Wolności 20 i rogu ulicy Sienkiewicza 1, zainstalowano Wielki Ekran o powierzchni 12m². Ekran ten emitować może różnorodne ogłoszenia oraz reklamy, skierowany jest ku górnej części ulicy, co umożliwia widoczność dla osób przechodzących oraz pojazdów.
Wzdłuż ulicy znajduje się bogata oferta gastronomiczna oraz rozrywkowa. Można tu znaleźć wiele restauracji, kawiarni, pubów, a także galerie i kilka oddziałów bankowych. Interesujące jest także skrzyżowanie z ulicami Hajducką i Strzelców Bytomskich, znane jako „Złoty Róg”.
Południowa część ulicy, zwana przedłużoną ul. Wolności, przebiega nad wiaduktem, który prowadzi nad Drogową Trasą Średnicową, a także pod dawno nieużywanym wiaduktem kolejowym. W tej części zabudowa jest bardziej nowoczesna, mieszczą się tam Zespół Szkół Sportowych nr 2, boiska oraz domy jednorodzinne.
Obiekty zabytkowe
Na ulicy Wolności można znaleźć wiele znaczących historycznych obiektów, które zostały wpisane do rejestru zabytków województwa śląskiego:
- gmach poczty głównej (nr 2), zrealizowany w latach 1891–1892 (nr rej.: 1327/84 z 30 października 1984),
- budynek Komunalnej Kasy Oszczędności, dzisiaj Bank Polski (ul. Zjednoczenia 1, ul. Wolności 41 a), powstały w 1936 roku (nr rej.: A/164/97 z 6 października 1997),
- probostwo parafii św. Jadwigi Śląskiej (nr 51), ukończone w 1893 roku wg projektu Paula Jackischa (nr rej.: A/241/09 z 25 maja 2009),
- kościół św. Jadwigi Śląskiej (nr 53), zbudowany w latach 1873–1874 (nr rej.: A/502/2018 z 25 czerwca 2018),
- kamienica z oficyną (nr 134), zbudowana w 1900 roku (nr rej.: A/328/11 z 31 stycznia 2011).
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 24.09.2019 r.]
- Zabytkowa zabudowa ulicy Wolności w Chorzowie - Śląskie. ... [online], www.slaskie.travel [dostęp 06.10.2020 r.]
- Königshütte. Adolf-Hitler-Strasse - Silesian Digital Library [online], sbc.org.pl [dostęp 07.10.2020 r.]
- Red. Grzegorz Grzegorek: Encyklopedia Chorzowa. Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2009 r., s. 596.
- a b HugoH. Mohr HugoH., Geschichte der Stadt Königshütte in Oberschlesien, Königshütte O.-S.: Druck von Franz Ploch, 1890 r., s. 82.
- Th.T. Schück Th.T., Ober-Schlesien. Statistik des Regierungs-Bezirks Oppeln, Iserlohn: Verlag von I. Bädeker, 1860 r., s. 603.
- RudiR. Gador RudiR., Die Entwicklung des Straßenbaues in Preußen 1815−1875, Berlin: Ernst-Reuter-Gesellschaft, 1966 r., s. 50, 121, 176.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Siemianowicka w Chorzowie | Ulica Powstańców w Chorzowie | Ulica 3 Maja w Chorzowie | Ulica Armii Krajowej w Chorzowie | Rynek w Chorzowie | Plac Powstańców Śląskich w Chorzowie | Ulica 16 Lipca w Chorzowie | Ulica Henryka Dąbrowskiego w Chorzowie | Ulica księdza Jana Gałeczki w Chorzowie | Ulica Stefana Batorego w Chorzowie | Ulica Teodora Kalidego w ChorzowieOceń: Ulica Wolności w Chorzowie