Budynek Komunalnej Kasy Oszczędności w Chorzowie, znany również jako Bank Polski, jest imponującym stalowo-ceglanym wieżowcem, który powstał w 1937 roku. Z uwagi na swoje znaczenie architektoniczne oraz historyczne, został on wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.
Jest to jeden z trzech najwyższych budynków mieszkalnych, które zostały zbudowane w Polsce w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Ponadto, stanowi ostatni wieżowiec, który został zrealizowany na Górnym Śląsku w czasach II Rzeczypospolitej, co dodaje mu wyjątkowej wartości w krajowej architekturze.
Historia
W roku 1935 władze Chorzowa ogłosiły niespotykany wcześniej konkurs na projekt siedziby Komunalnej Kasy Oszczędności. Informację tę opublikowano w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym”. W ramach tej samej inicjatywy, przeprowadzono również przetarg na budowę 20 mieszkań dla pracowników tej instytucji.
Mimo że do konkursu zgłoszono 35 prac, żadna z nich nie spełniła oczekiwań komisji, co skutkowało brakiem przyznania pierwszej nagrody. Ostatecznie przyznano jedynie drugą i trzecią nagrodę. Wykorzystując fundusze przeznaczone na nagrody, zakupiono niektóre projekty, w tym pracę inżyniera Stanisława Tabeńskiego z Katowic. To jemu powierzono 15 maja 1935 roku zadanie stworzenia nowego projektu dostosowanego do wymogów kasy, który po pewnych modyfikacjach został zaakceptowany.
Gmach umiejscowiono na rekreacyjnym placu Żwirki i Wigury, przy centralnej ulicy Wolności, gdzie grunt został sprzedany kasie. Realizatorami surowych robót budowlanych wyłoniono firmę Aleksandra Globisza z Chorzowa. Budowę rozpoczęto jeszcze w 1935 roku, jednak postępy uległy opóźnieniu o pół roku, co prowadziło do napięć między architektem a firmą wykonawczą.
Całkowity koszt inwestycji wyniósł 1,250 mln złotych, pokrytych z funduszy własnych Komunalnej Kasy Oszczędności. Inżynier Tabeński zauważył, że „[…] żaden gmach na Górnym Śląsku w tym czasie i przy takim wyposażeniu nie osiągnął tak niskich kosztów”. Ukończenie budowy miało miejsce 1 czerwca 1937 roku.
W pierwotnym okresie budynek był siedzibą Komunalnej Kasy Oszczędności, a później pełnił również funkcję oddziału Narodowego Banku Polskiego oraz placówki banku ING. Do 1946 roku na pierwszym piętrze ulokowane były dodatkowo zbiory Muzeum w Chorzowie.
W roku 2014 zrealizowano prace konserwatorskie, mające na celu przywrócenie pierwotnej kolorystyki elewacji budynku. Po zakończeniu działalności oddziału banku ING w kwietniu 2015 roku, w jego dawnych przestrzeniach otwarto sklep z odzieżą używaną.
Architektura
Gmach, który mamy na myśli, został zbudowany przy użyciu szkieletowej stalowej konstrukcji, z wypełnieniem stworzonej z cegły dziurawki, co jest zgodne z zasadami stylu funkcjonalizmu. Składa się z dwóch głównych prostopadłościennych brył, które nadają budowli wyjątkowy charakter. Niższa część, wykonana z betonu żelowego, kryje w sobie imponującą, wysoką na 6,1 metra salę bankową, która jest największa na Górnym Śląsku. Salę zdobi kolorowy witraż, który przedstawia herb Chorzowa i został stworzony w pracowni Stanisława Gabriela Żeleńskiego z Krakowa.
W skład głównej bryły wchodzi stalowy szkielet, który łączy się z niższą strukturą, tworząc trzy kondygnacje, które początkowo były przeznaczone na pomieszczenia biurowe banku. W dominującej części budynku, która zawiera windę, mieściło się 19 mieszkań o wysokim standardzie, z czego największe z nich miało powierzchnię około 260 m².
Obiekt ten dysponuje 320 oknami oraz 340 drzwiami, co czyni go zarówno eleganckim, jak i praktycznym. Architektoniczną dominantę stanowią otynkowane pilastry, które dodatkowo zostały obłożone lastrikiem, nadając budowli estetyczny i nowoczesny wygląd.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Brama Śląskiego Ogrodu Zoologicznego w Chorzowie | Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Uroczysko Buczyna” | Dom Kalidego | Kaplica cmentarna w Chorzowie | Ratusz w Chorzowie | Stowarzyszenie Chorzowskich Artystów Plastyków | Wiatrak z Grzawy | Franciszkańskie Centrum Młodzieżowo-Powołaniowe Trzej TowarzyszeOceń: Budynek Komunalnej Kasy Oszczędności w Chorzowie