W sercu Chorzowa znajduje się Park Hutników, znany również jako Park Hutniczy. Historia tego wyjątkowego miejsca sięga początku lat 70. XIX wieku, kiedy to po raz pierwszy został oficjalnie założony. Jego znaczenie jest na tyle istotne, że został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych w województwie śląskim.
Park, pierwotnie funkcjonujący pod nazwą Park im. Bohaterów Stalingradu w okresie PRL-u, zyskał uznanie dzięki swojemu niepowtarzalnemu charakterowi i bogatej historii. Dziś jest jednym z popularnych miejsc wypoczynku i rekreacji w regionie, docenianym przez mieszkańców oraz turystów.
Historia
Park Hutników, będący najstarszym parkiem w Chorzowie, ma swoją historię sięgającą początków lat 70. XIX wieku. Jego założenie możemy zawdzięczać Hugonowi Henckel von Donnersmarck, który wybrał teren znany jako Templewiese, co w polskim tłumaczeniu oznacza Łąkę kościelną. W tym miejscu znajdowało się zapadlisko, powstałe w wyniku eksploatacji węgla kamiennego. Aby nadać mu nową funkcję, zapadlisko to zostało zasypane ziemią wydobytą w trakcie tworzenia pobliskiego stawu hutniczego.
Na początku park zajmował powierzchnię zaledwie 86 arów i był miejscem dostępnym jedynie dla pracowników Huty Królewskiej, co sprawiało, że był on zamykany na noc. Zmiany zaczęły następować w latach 1890–1895, kiedy to areał parku został znacznie powiększony o przyległe nieużytki. W efekcie jego powierzchnia osiągnęła około 2,5 hektara, co uczyniło go większym i bardziej dostępnym dla szerszego grona mieszkańców.
W 1941 roku, w parku wytyczono alejki, które rozchodziły się promieniście, co dodało mu nowoczesnego charakteru. Warto zaznaczyć, że park przeszedł rewitalizację w latach 1998 oraz 2014, w ramach której, wprowadzone zostały nowoczesne nawierzchnie alejki, wykonane z kostki granitowej i betonowej. Obecnie park stanowi ważny element rekreacyjny dla mieszkańców Chorzowa, łącząc w sobie historię i nowoczesność.
Obiekty
W przestrzeni parku dominują drzewa o różnorodnych gatunkach, w tym wieloletnie klony pospolite i srebrzyste, platany, jawory, graby, jesiony, topole, grochodrzewy, magnolie drzewiaste, kasztanowce białe, dęby oraz miłorzęby dwuklapowe. Te zielone obszary tworzą wyjątkowy klimat.
Do niedawna, w parku znajdował się pomnik żołnierzy Armii Czerwonej, który był częścią historii regionu. Pomnik, upamiętniający żołnierzy z 4 korpusu pancernego gwardii oraz 59 armii 1 Frontu Ukraińskiego, został usunięty w 2023 roku na podstawie ustawy o dekomunizacji przestrzeni publicznej i przeniesiony na radziecki cmentarz wojenny.
Park oferował również różnorodne atrakcje, w tym staw, wokół którego można było wypożyczyć łódki. W latach międzywojennych na jego miejscu powstał plac zabaw dla dzieci. Można było tu spotkać również muszlę koncertową, krąg taneczny oraz restaurację, której popularna nazwa brzmiała „bana/kegelbahna”. W 1964 roku przekształcono ją w kawiarnię Agawa.
W 1964 roku, na miejscu byłej restauracji, wybudowano gmach Urzędu Stanu Cywilnego w Chorzowie, powszechnie znany jako pałac ślubów. Projekt architektoniczny, autorstwa Aleksandra Buszki i Henryka Franty, został rozbudowany w 1988 roku. Przed budynkiem umieszczono rzeźbę Jerzego Kwiatkowskiego z 1964 roku, która ukazuje postacie mężczyzny i kobiety, skonstruowaną z sztucznego kamienia. Dodatkowo wybudowano fontannę, która przeszła renowację w 2005 roku.
W obrębie parku znajdowała się także zabytkowa willa, wpisana do rejestru zabytków (zapis A/307/10 z 12 czerwca 2010 roku), pochodząca z 1901 roku. Została zaprojektowana przez R. Wandla dla Ottona Junghanna, dyrektora Huty Królewskiej, i znana jest pod nazwą Villa di Biasi. Willa miała również zintegrowane założenie ogrodowe, które być może wzbogacało przestrzeń parku. Obecnie budynek, leżący poza granicami parku, mieści przedszkole.
Przypisy
- Telewizja PolskaT.P. S.A Telewizja PolskaT.P., Pomnik żołnierzy Armii Czerwonej zniknął z Parku Hutników w Chorzowie [online], katowice.tvp.pl [dostęp 27.11.2023 r.]
- Kamila Rożnowska: Park Hutników Chorzów: stawiają ogrodzenie wokół parkowych trawników. [w:] Chorzów naszemiasto.pl [on-line]. Polska Press, 30.07.2014 r. [dostęp 20.08.2017 r.]
- a b c d Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r., s. 26 [dostęp 20.08.2017 r.]
- a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r., s. 27 [dostęp 20.08.2017 r.]
- a b c d e f UM Chorzów
- Pocztówki – Śląska Internetowa Biblioteka Zbiorów Zabytkowych. Biblioteka Śląska, s. 12.
- a b c d e f Piegza 2008
- Krystyna Dwucet: Przekształcanie krajobrazu miasta przemysłowego na przykładzie Chorzowa. W: Dziedzictwo przemysłowe jako atrakcyjny produkt dla turystyki i rekreacji. Doświadczenia krajowe i zagraniczne. II Konferencja Międzynarodowa Zabrze, 12-13.05.2005 r.. Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego / Urząd Miejski w Zabrzu, 2005, s. 82. ISBN 83-88402-76-5.
- Architektura rezydencjonalna: (referaty wygłoszone na sesji naukowej w Katowicach i Sosnowcu 19–20 września 2003). Gabriela Bożek (red.). Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach, 2003, s. 19. ISBN 83-85871-35-7.
Pozostałe obiekty w kategorii "Parki":
Ośrodek harcerski w Parku Śląskim | Legendia | Park Róż w Chorzowie | Śląski Ogród Zoologiczny | Rosarium w Parku Śląskim | Ogród Japoński w ChorzowieOceń: Park Hutników w Chorzowie