Eryk Tatuś

---

Kariera piłkarska

Eryk Tatuś urodził się 22 lipca 1914 roku w Hajdukach Wielkich. Rozpoczął swoją przygodę z piłką nożną w 1923 roku, dołączając do młodzieżowej drużyny Ruchu Chorzów. W ciągu kilku lat w 1934 roku, wskutek bezterminowej dyskwalifikacji Edwarda Kurka, dołączył do zespołu seniorów. Na początku sezonu bramkarzem Ruchu był Artur Ploch, jednak po dwunastej kolejce to właśnie Tatuś zajął jego miejsce.

Swój debiut w lidze zaliczył podczas triumfalnego meczu z ŁKS–Łódź, gdzie świętowano zwycięstwo 6:0 5 sierpnia 1934 roku, zachowując czyste konto. W październiku stanął do walki przeciwko Garbarni Kraków, w spotkaniu, które zakończyło się remisem 2:2. Jego występ został tak dobrze oceniony, że zyskał tytuł najlepszego zawodnika spotkania, na co reakcja kibiców była entuzjastyczna – po meczu został zniesiony z boiska na ich rękach.

Na przełomie grudnia i stycznia w 1935 roku, ekipa Ruchu udała się w tournée do Niemiec, gdzie rozegrała mecze towarzyskie z Bayernem Monachium oraz VfB Stuttgart. Tatuś uczestniczył w obu spotkaniach, a szczególnie zapadł w pamięć jego występ przeciwko Bayernowi. W meczu, który zakończył się wynikiem 1:0, obronił rzut karny wykonywany przez Helmuta Schneidera. Natomiast podczas rywalizacji z VfB Stuttgart, która zakończyła się wynikiem 4:5, z powodu kontuzji zastąpił go Herman Kremer. Ruch zakończył ten sezon na pierwszej pozycji, obronił tytuł mistrza Polski, a Tatuś zagrał w dziesięciu meczach, tracąc trzynaście goli i notując trzy czyste konta.

W kwietniu 1935 roku, podczas meczu z Wisłą Kraków (wygrana 4:2), doświadczył kryzysu formy, tracąc gola przez błąd przy wyjściu z bramki. Nawiasem mówiąc, pod koniec maja singli z Polonią Warszawa (wygrana 1:2) również doznał kontuzji, przez co w drugiej połowie zastąpił go Henryk Hyła. W październiku odbyło się kolejne tournee do Niemiec, gdzie zagrał sparingi z Dresdner SC i Fortuną Düsseldorf. Tatuś wyróżniał się w przegranym meczu z Dresdner SC, gdzie obronił rzut karny, natomiast w wygranym starciu z Fortuną (0:1) został wybrany najlepszym zawodnikiem meczu, mimo że również uległ kontuzji.

Sezon 1935 przyniósł Ruchowi trzeci tytuł mistrza Polski z rzędu. Tatuś wystąpił we wszystkich dwudziestu meczach ligowych, notując dwudziesta cztery stracone bramki i dziewięć czystych kont. W kwietniu 1936 roku drużyna udała się na wielkanocne tournée do Niemiec. W czasie zremisowanego meczu z Sportfreunde Halle (2:2) Tatuś złamał żebro, co miało fatalne konsekwencje dla jego kariery. Koszmar piłkarza był tak poważny, że lokale w Hajdukach Wielkich informowały o jego rzekomym zgonie w wyniku kontuzji. Po powrocie przyszedł jego wielki powrót, gdzie w meczu ligowym przeciwko Garbarni Kraków zdobył asystę przy golu Ernestowi Wilimowskiemu, pokazując swoją determinację i umiejętności.

Jednak w przegranym starciu z Wartą Poznań Tatuś był krytykowany przez prasę, która kwestionowała jego formę. Sezon 1936 zakończył się kolejnym tytułem mistrza dla Ruchu. Znowu zagrał w każdym z osiemnastu meczów, przepuszczając trzydzieści trzy gole, a jego forma była przedmiotem dyskusji.

Rok 1937 przyniósł Tatusiowi obowiązki wojskowe w 75. Pułku Piechoty. Mimo to, grał w zespole Wojskowego Klubu Sportowego „Bytomiak”. Mimo, że Ruch zajął trzecie miejsce w lidze, w serii ale związanej z drużyną Tatuś wystąpił w jedenastu spotkaniach, strata dziewiętnastu bramek i jedno czyste konto.

W lipcu 1938 roku, podczas towarzyskiego meczu ze Stadionem Mikołów, doznaje kolejności kontuzji i zostaje zastąpiony przez Waltera Broma. Oznacza to, że w sezonie 1938, gdzie Ruch odzyskał tytuł mistrza, Tatuś pełnił jedynie rolę rezerwowego, zagrał w sześciu meczach, notując jedenaście bramek.

Po wybuchu II wojny światowej, rozgrywki nie zostały dokończone a ostatni mecz Tatusi’a z Ruchu miał miejsce 2 lipca 1939 roku przeciwko Polonii Warszawa. W tych walkach rozegrał siedem spotkań z jedenastoma golami i czystym kontem. Zaledwie dwa dni po wybuchu konfliktu zbrojowego, niemieckie władze zdecydowały o rozwiązaniu Ruchu, tworząc Bismarckhütter Sport Vereinigung 1899 e.V, w którym niektórzy piłkarze Ruchu znaleźli nową przystań. Tatuś kontynuował grę w BSV w latach 1939-1941. Po wojnie związał się z RKS–em Łagiewniki, gdzie przez pięć lat stoczył ponad sto meczów, pełniąc także funkcję działacza oraz koordynatora sekcji piłkarskiej.

Kariera reprezentacyjna

Rzekomy występ w reprezentacji Polski

Od lat sądzono, że Eryk Tatuś zadebiutował w narodowej reprezentacji Polski podczas zremisowanego spotkania z Łotwą, które miało miejsce 6 września 1936 roku. Warto jednak zaznaczyć, że owocem tego jedynego występu miała być jedynie nieoficjalna interpretacja, ponieważ w tym samym dniu inna drużyna, tak samo określana jako reprezentacja Polski, rozgrywała mecz z Jugosławią. Po pierwszej straconej bramce, autorstwa Ēriksa Pētersona, Tatuś ponoć doznał kontuzji, co skutkowało jego zmianą na Lucjana Rudnickiego.

Jednakże zastosowane w 2021 roku szczegółowe analizy przeprowadzone przez znanego historyka futbolu, Leszka Śledziona, ujawniły, że w rzeczywistości to Lucjan Rudnicki był bramkarzem przez cały przebieg tego spotkania. Istnieją wzmianki w polskich relacjach, które dokumentują interwencje Rudnickiego w początkowych minutach meczu, podczas gdy łotewskie źródła wskazywały na niego jako na bramkarza grającego przez pełne 90 minut. Dodatkowo, odnalazła się relacja prasowa opublikowana dzień po meczu, w której autor krytykował Józefa Kałużę, trenera, za pomyłkę polegającą na wystawieniu Rudnickiego do gry, który nie popisał się, przepuszczając trzy łatwe trafienia. Ta sytuacja prowadzi do wniosku, że przekonanie o jednym występie Tatusia w reprezentacji Polski było błędne.

Reprezentacja Śląska

Eryk Tatuś był również aktywnym członkiem drużyny reprezentacyjnej Śląska w latach 1935–1938. W tym okresie miał szansę zagrać w aż dwunastu meczach, podczas których przepuścił czterdzieści jeden bramek, ale zdołał także zachować czyste konto w jednej potyczce. Debiutował w wygranym meczu towarzyskim z drużyną Lwowa, który odbył się 12 maja 1935 roku (wynik 5:2). Ostatnie spotkanie, które rozegrał w barwach reprezentacji zagrał 23 listopada 1938 roku, gdy Śląsk zmierzył się ze Śląskiem Zaolziańskim, kończąc mecz wynikiem 5:7.

Reprezentacja Górnego Śląska

W latach 1924–1939 miały miejsce zmagania pomiędzy zespołami reprezentującymi polski wschód (Autonomiczne Województwo Śląskie) oraz niemiecki zachód Górnego Śląska (Provinz Oppeln / Gau Oberschlesien). Podział ten był wynikiem powstań śląskich oraz plebiscytu, co doprowadziło do utworzenia reprezentacji nazywanych odpowiednio Śląskiem Polskim i Niemieckim. Prasa określała te konfrontacje mianem małych meczów międzypaństwowych. Eryk Tatuś aktywnie grał w drużynie polskiego Górnego Śląska od 1935 do 1936 roku. W tym czasie uczestniczył w dwóch spotkaniach, przepuszczając tylko jedną bramkę i raz zachowując czyste konto. Debiutował 24 marca 1935 roku w zremisowanym meczu w Zabrzu, kończącym się wynikiem 3:3, w którym zmienił Andrzejewskiego w 60. minucie. Jego ostatni występ dla reprezentacji miał miejsce 1 marca 1936 roku w Bytomiu, gdzie drużyna świętowała zwycięstwo 3:1.

Statystyki

Klubowe w latach 1934–1939

W latach 1934–1939 Eryk Tatuś był związany z drużyną Ruch Chorzów, w której rozegrał znaczną ilość meczów. W tym okresie jego osiągnięcia oraz statystyki przyczyniły się do podniesienia renomy klubu.

Sezon	Klub	Liga	Liga krajowa
			Mecze	Stracone bramki	Mecze z czystym kontem
1934	Ruch Chorzów	I Liga	10	13	3
1935	Ruch Chorzów	I Liga	20	24	9
1936	Ruch Chorzów	I Liga	18	33	2
1937	Ruch Chorzów	I Liga	11	19	1
1938	Ruch Chorzów	I Liga	6	11	1
1939	Ruch Chorzów	I Liga	7	11	1
Razem			72	111	17

Reprezentacja Śląska 1935–1938

W latach 1935–1938 Eryk reprezentował Śląsk, biorąc udział w wielu meczach, które były kluczowe dla rozwoju regionalnej piłki nożnej. Jego wkład był nieodzowny dla zespołu, zarówno pod kątem liczby rozegranych spotkań, jak i straconych bramek.

Reprezentacja	Rok	Mecze	Stracone bramki	Mecze z czystym kontem
Śląsk	1935	2	6	0
	1936	4	17	1
	1937	4	9	0
	1938	2	9	0
Razem		12	41	1

Mecze i gole reprezentacji
Śląsk
Lp.	Data	Miejsce	Przeciwnik	Wynik	Stracone bramki	Rozgrywki
1	12.05.1935	Katowice, Polska	Lwów	5:2	_	towarzyski
2	18.06.1935	Świętochłowice, Polska	Budapeszt	2:4	_	towarzyski
3	09.02.1936	Katowice, Polska	Polska	1:7	_	towarzyski
4	21.05.1936	Chorzów, Polska	Kraków	4:0	_	towarzyski
5	06.12.1936	Katowice, Polska	Floridsdorfer AC	4:4	_	towarzyski
6	08.12.1936	Chorzów, Polska	Floridsdorfer AC	4:6	_	towarzyski
7	21.03.1937	Kraków, Polska	Kraków	3:1	_	towarzyski
8	06.04.1937	Wiedeń, Austria	Floridsdorfer AC	2:4	_	towarzyski
9	09.06.1937	Chorzów, Polska	Kraj Basków	3:4	_	towarzyski
10	12.09.1937	Chorzów, Polska	Austria Dolna	7:2	_	towarzyski
11	28.05.1938	Katowice, Polska	RC Strasbourg	2:4	_	towarzyski
12	23.11.1938	Karwina, Czechosłowacja	Śląsk Zaolziański	5:7	_	towarzyski

Reprezentacja Górnego Śląska w latach 1935–1936

W latach 1935–1936 Eryk Tatuś był również członkiem drużyny Górnego Śląska. W tych rozgrywkach zaprezentował swoje umiejętności oraz determinację, co przyniosło drużynie widoczne rezultaty.

Reprezentacja	Rok	Mecze	Stracone bramki	Mecze z czystym kontem
Górny Śląsk	1935	1	0	1
	1936	1	1	0
Suma		2	1	1

Mecze oraz gole w reprezentacji
Region Górny Śląsk
Lp.	Data	Miejsce	Przeciwnik	Wynik	Bramki stracone	Typ rozgrywek
1.	24.03.1935	Zabrze	Śląsk Opolski	3:3	_	towarzyski
2.	01.03.1936	Bytom		1:3	_	towarzyski

Sukcesy

Ruch Chorzów

W historii klubu Ruch Chorzów znajdują się liczne osiągnięcia, które podkreślają jego znaczenie na polskiej scenie piłkarskiej. Klub ten zdobył mistrzostwo Polski aż cztery razy, w latach: 1934, 1935, 1936 oraz 1938.

Warto również zaznaczyć, że w sezonie 1937 zespół zajął trzecie miejsce w mistrzostwach Polski, co jest dowodem na jego stabilną formę i wysokie umiejętności sportowe.

Życie prywatne

W życiu Eryka Tatusia istotnym elementem była jego praca, w której spełniał się jako robotnik i laborant. Po zakończeniu II wojny światowej doświadczył trudnych chwil, zostając skazanym na półtora roku więzienia za działalność uznawaną za „antypolską” w kontekście wydarzeń, które miały miejsce w czasie wojny. W roku 1947 zdecydował się zmienić swoje imię na Aleksander, co stanowiło symbol jego chęci do nowego początku. W dalszej części swojego życia, w 1965 roku, podjął decyzję o emigracji do Niemiec, co z pewnością miało znaczący wpływ na jego dalsze losy.

W filmie reżyserowanym przez Kazimierza Kutza, zatytułowanym „Perła w koronie”, pojawia się wątek związany z Tatusiem. W trakcie filmu górnicy, będąc w atmosferze strajku, rozmawiali na temat meczu, który odgrywał kluczową rolę w kontekście mistrzostw Polski z sezonu 1933. Spotkanie to odbyło się pomiędzy Cracovią a Ruchem Chorzów. W dyskusji górnicy snuli przypuszczenia, że jeśli Tatuś będzie grał, to Ruch odniesie zwycięstwo, co jednak okazało się być mitem, gdyż drużyna była w stanie pozyskać nowych zawodników już w następnym sezonie.

---

Oceń: Eryk Tatuś

---