Jan Ligoń

Kultura i sztuka

Jan Ligoń, urodzony 27 grudnia 1851 roku w Królewskiej Hucie, obecnie znanej jako Chorzów, to figura, która pozostawiła niezatarte ślady w historii Górnego Śląska. Zmarł 19 września 1917 roku w Bytomiu, będąc aktywnym uczestnikiem ówczesnego życia kulturalnego i społecznego. Jako pisarz i poeta, Ligoń angażował się w działalność, która miała na celu promowanie i rozwój regionalnej kultury.

Był synem Juliusza Ligonia i bratem Adolfa Ligonia, co dodatkowo podkreśla jego silne korzenie rodzinne. Jego dziedzictwo kulturalne kontynuował Stanisław Ligoń, jego ojciec, który również wpisał się w historię regionu.

Życiorys

Jan Ligoń urodził się jako pierwszy syn Juliusza Ligonia, który był kowalem i zarazem poetą. Po jego narodzinach rodzina zdecydowała się na przeprowadzkę do Zawadzkiego (powiat strzelecki). Tam, razem z rodzeństwem, w tym z młodszym bratem Adolfem, ukończył miejscową szkołę ludową. W wieku czternastu lat rozpoczął pracę jako pomocnik w kotłowni, a następnie jako kowal i ślusarz.

W 1870 roku rodzina związała swoje życie z Królewską Hutą (dzisiejszy Chorzów), gdzie zarówno Jan, jak i jego ojciec, zostali zatrudnieni w hucie. Po tym, jak ojciec został wyrzucony z pracy, Jan musiał przez kilka lat być jedynym żywicielem rodziny.

Po trzech latach spędzonych w służbie wojskowej w Nysie, Ligoń angażuje się aktywnie w życie kulturalne. Do 1884 roku pełnił funkcję bibliotekarza w Kółku Towarzyskim w Królewskiej Hucie, gdzie również działał jako reżyser oraz aktor amatorskich przedstawień teatralnych, których zrealizował około trzydziestu premier. W jego artystycznych eksploatach brał udział również ojciec Juliusz oraz brat Adolf.

Jan Ligoń jest również autorem wielu wierszy. Jego debiutancki utwór powstał w 1877 roku z okazji srebrnego wesela rodziców i został opublikowany w „Gazecie Górnośląskiej”. Pięć lat później, w tym samym wydawnictwie, pojawiły się jego kolejne wiersze, w tym „Śmierć” (numer 64), „Zabobon” (numer 77) oraz „Módl się i pracuj” (numer 78). W jego dorobku literackim znajdują się także rękopiśmienne zbiory takie jak „Diarium” oraz „Dumki z ojczystego kraju”. Wiersze te często mają charakter patriotyczny, religijny oraz moralizatorski, a sporadycznie również autobiograficzny. Ligoń podpisywał swoje utwory pseudonimem J.L., który był identyczny z pseudonimem jego ojca.

W 1884 roku Jan został usunięty z pracy jako „polski agitator”, co skłoniło go do przeniesienia się do Pomiarek w okolicach Truskawca, gdzie podjął zatrudnienie jako maszynista przy szybach naftowych. Po trzyletniej pracy w tym miejscu, znalazł pracę w uruchamianej kopalni nafty w Rajsku.

W 1889 roku powrócił na Śląsk i zaczął pracować w kopalni Schlesiengrube w Chropaczowie, a następnie w kopalni „Heintzgrube” (późniejszej „Rozbark”) w Bytomiu. W tym czasie publikował swoje patriotyczne wiersze w „Gazecie Górnośląskiej” oraz „Katoliku”.

Ważniejsze wiersze

  • „Zabobon”,
  • „List I. Do mojego Ojca”,
  • „List II.”,
  • „Świat padołem płaczu”,
  • „O, mowo polska”,
  • „Na grobie ojca”.

Oceń: Jan Ligoń

★★★★★
Średnia ocena:4.63 Liczba ocen:9