Miejska Biblioteka Publiczna w Chorzowie

---

Historia

Początki bibliotek w XIX wieku

Historia bibliotek w Chorzowie sięga roku 1872, kiedy to utworzono pierwszą polską bibliotekę na obszarze miasta, które wówczas nosiło nazwę Königshütte. Jej działalność miało na celu Kółko Towarzyskie, które stanowiło polską organizację kulturalną. Prowadzenie biblioteki było zasługą Juliusza Ligonia, a po nim jego syna Jana. Kolejny ważny krok w rozwoju kultury książkowej w mieście miał miejsce w roku 1882, kiedy to zostało otwarte nowe miejsce, zainaugurowane przez Towarzystwo Czytelni Ludowych (TCL). Nie bez znaczenia była również pomoc, jaką uzyskała ta inicjatywa od chłopa Franciszka Spyry oraz kupca Jana Paula. Wówczas sieć bibliotek TCL zaczęła się intensywnie rozrastać; do roku 1914 w Chorzowie funkcjonowały już trzy placówki, które kontynuowały swoją działalność aż do wybuchu II wojny światowej.

W XIX wieku w regionie, gdzie dziś znajduje się Chorzów, prosperowały także inne biblioteki. Ich działalność obejmowała m.in. zakłady pracy, szkoły, stowarzyszenia i parafie. Interesującą społecznie inicjatywą była biblioteka na Klimzowcu, którą prowadził górnik Antoni Gerlich.

Okres międzywojenny

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku i podziale Górnego Śląska w wyniku plebiscytu, Chorzów, znany wcześniej jako Królewska Huta, wszedł w skład nowo utworzonego państwa. W tym czasie nastąpił dynamiczny rozwój bibliotek TCL w mieście. W kwietniu 1922 roku sekretariat TCL dla Górnego Śląska został przeniesiony z Gliwic do Królewskiej Huty. Już w maju tego samego roku w obrębie miasta istniały dwie biblioteki, w tym Biblioteka im. Melanii Parczewskiej. To właśnie Stanisław Bełza, adwokat, pisarz oraz działacz kulturalny, był głównym inicjatorem jej utworzenia, przekazując swój bogaty zbiór książek dla lokalnej społeczności. Biblioteka ta podzieliła przestrzeń z biblioteką TCL w budynku przy ulicy J. Sobieskiego 3, który miasto oddało w zarząd TCL.

W miarę upływu lat liczba placówek TCL rosła; do roku 1934 istniało ich już sześć, dysponujących 19 354 woluminami oraz 6581 zarejestrowanymi czytelnikami. W 1937 roku liczby wzrosły do dziesięciu bibliotek, 21 308 książek oraz 6725 zarejestrowanych użytkowników.

Lata powojenne

W sierpniu 1945 roku, dzięki staraniom Zygmunta Walacińskiego, przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej, nastąpiło powołanie Miejskiej Biblioteki Publicznej. Jej pierwsza siedziba mieściła się przy ul. H. Sienkiewicza 3, w lokalu przedwojennego Domu Ludowego, charakteryzującym się niewielkimi, ciemnymi pomieszczeniami. W grudniu 1945 roku zbiór książek liczył 418 woluminów, które pozyskano w drodze społecznej zbiórki oraz darowizn mieszkańców.

W 1948 roku biblioteka przeniosła się do nowego, przestronniejszego lokalu w budynku przy ul. J. Sobieskiego 8, który do dziś jest główną siedzibą MBP. Ten sam rok przyniósł również powstanie pierwszej filii biblioteki w Maciejkowicach, a w kolejnych latach utworzono następne, w tym na terenie Klimzowca i Chorzowa II. W roku 1955 sieć biblioteczna rozrosła się do siedmiu filii oraz dwóch czytelni, a w zbiorach było już 60 000 woluminów, z 14 500 zarejestrowanymi czytelnikami.

Rozwój biblioteczny nie ustawał, a w 1977 roku, oprócz głównej wypożyczalni i czytelni, działało już 17 filii w tym 7 uniwersalnych, 5 dla dorosłych oraz 5 dziecięcych. Niestety przełom roku 1989 oraz transformacja ustrojowa przyniosły negatywne zmiany – liczba filii zaczęła się systematycznie zmniejszać. W latach 90. zamknięto okołó 5 placówek, a w 2006 roku likwidacji uległy filie nr 15 i 16 (szpitalne), jak również filia 8 (dla dorosłych) oraz filia 13 (dziecięco-młodzieżowa).

Zbiory

Księgozbiór

W zbiorach miejskiej biblioteki znajduje się blisko 260 tysięcy woluminów, co czyni ją miejscem pełnym różnorodnych zasobów wiedzy. Stan na dzień 31 grudnia 2008 roku potwierdza obecność publikacji z każdego obszaru tematycznego, zarówno w formie prac naukowych, jak i popularnonaukowych. Oferowane są również dzieła beletrystyczne zarówno dla najmłodszych, jak i dorosłych czytelników. Dodatkowo, dostępne są starodruki oraz dokumenty związane z życiem społecznym, kolekcja Silesiana, a także różnorodne akty prawne, takie jak Dzienniki Ustaw czy rozporządzenia.

Czasopisma

Miejska Biblioteka Publiczna w Chorzowie, by zaspokoić potrzeby swoich czytelników, prenumeruje 113 tytułów czasopism w języku polskim, obejmujących różnego rodzaju publikacje, takie jak dzienniki, tygodniki, miesięczniki oraz kwartalniki. Oprócz tego, dostępne są 4 tytuły w językach obcych. Czasopisma można odnaleźć w Czytelni Naukowej oraz w poszczególnych filiach zlokalizowanych w całym mieście. Dodatkowym atutem jest możliwość korzystania z archiwalnych numerów, które obejmują 75 czasopism wydanych po 1945 roku oraz 35 tytułów, które były publikowane do 1945 roku, chociaż niektóre roczniki mogą być niekompletne.

Książka mówiona

Jedyna placówka MBP, która posiada zbiory „książki mówionej”, to Filia 19. Oferta ta obejmuje nagrania magnetofonowe oraz multimedia obsługiwane przez specjalne urządzenie zwane „czytak”. Kolekcja ta zawiera zarówno literaturę piękną, jak i popularnonaukową. Wypożyczalnia dysponuje około 4 500 tytułami na nośniku magnetofonowym, z czego około 500 tytułów można używać z urządzeniem „czytak”. Te cenne zbiory są dedykowane osobom niewidomym, niedowidzącym oraz borykającym się z dysleksją.

Literatura obcojęzyczna

W zbiorach biblioteki można znaleźć różnorodne pozycje literackie w językach obcych, takich jak angielski, niemiecki, francuski i rosyjski. Łącznie liczą one około 1000 tytułów, obejmujących zarówno literaturę piękną, jak i popularnonaukową. W skład tej kolekcji wchodzą również wydawnictwa słownikowe, albumowe oraz encyklopedyczne, co czyni tę bibliotekę jeszcze bardziej atrakcyjnym miejscem dla miłośników literatury.

Działalność

Miejska Biblioteka Publiczna w Chorzowie angażuje się w różnorodną działalność, mając na celu rozwijanie kultury i edukacji w społeczności lokalnej. Szczególne znaczenie przywiązujemy do promowania czytelnictwa wśród mieszkańców.

W ramach oferty kulturalnej biblioteka organizuje:

• spotkania z autorami, które stanowią doskonałą okazję do bezpośrednich rozmów z twórcami literackimi,
• lekcje biblioteczne dla uczniów, które łączą wiedzę z praktycznym zwiedzaniem naszych zbiorów,
• zajęcia pozalekcyjne dla dzieci, obejmujące zabawy i pogadanki, szczególnie w okresie wakacji oraz ferii zimowych,
• konkursy, które są skierowane do dzieci oraz młodzieży, promując ich twórczość i kreatywność,
• „Noce w bibliotece” – tematyczne imprezy nocne dla najmłodszych, z inspiracją z ulubionych książek, takie jak „Noc z Andersenem” czy „Noc w krainie Muminków”,
• Dyskusyjne Kluby Książki (DKK), gdzie pasjonaci literatury mogą dzielić się swoimi przemyśleniami,
• Festiwal Nordalia, w którym biblioteka bierze udział, prezentując kulturę i literaturę Skandynawii; wydarzenie to odbywa się pod patronatem Ambasady Norwegii,
• wystawy tematyczne, które wzbogacają ofertę kulturalną i edukacyjną dla odwiedzających.

Dodatkowo, biblioteka wydała drukowaną wersję „Bibliografii Chorzowa”, w której znajduje się 4240 wybranych pozycji bibliograficznych. Utrzymujemy także elektroniczną bazę danych, aktualizowaną na bieżąco, która zawiera ponad 15 500 opisów bibliograficznych związanych z Chorzowem oraz elektroniczną kartotekę zagadnieniową.

---

Oceń: Miejska Biblioteka Publiczna w Chorzowie

---